آینده‌پژوهی همگرایی وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی

وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی این پتانسیل را دارند که در کنار هم صنایع مختلف را متحول کرده و نحوه تعامل ما با فناوری را دوباره تعریف کنند. همگرایی این سه فناوری دیجیتال و امکاناتی که برای نوآوری و پیشرفت ارایه می‌دهند می‌تواند مسیر جدیدی را برای آینده در ابعاد مختلفی شکل دهد.
غیر قابل انکار است که الگوهای مبتنی‌بر بلاک‌چین و هوش مصنوعی با سرعتی باورنکردنی در حال گسترش هستند. این دو فناوری دیجیتال دارای سطوح متمایز ماهیت نوآورانه و فرصت‌های تجاری چندبعدی هستند. نوآوری بلاک‌چین می‌تواند سطح بالایی از خودکارسازی را انجام دهد تا راهی برای تبادل سوابق، اطلاعات و گزارش‌های شخصی به شیوه‌ای امن و غیرمتمرکز فراهم شود که این مهم هماهنگی خوبی با دیجیتالی‌سازی و عصر دیجیتال برقرار خواهد کرد.
وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی سه فناوری دیجیتال نوظهور هستند که در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. فناوری بلاک‌چین یک دفترکل غیرمتمرکز ایمن و شفاف را فراهم می‌کند، وب ۳ بر ایجاد یک وب کاربرمحور و غیرمتمرکز تاکید کرده و هوش مصنوعی ماشین‌ها را برای تقلید از هوش انسانی توانمند می‌کند. آن‌ها با هم یک هم‌افزایی قدرتمند ایجاد می‌کنند که می‌تواند نوآوری را در بخش‌ها و لایه‌های مختلف هدایت کند. بررسی‌ها نشان داده که اگر این هم‌افزایی به‌درستی انجام شود می‌تواند در کاربردها دقتی معادل ۹۰ درصد را در اختیار قرار دهد که خود به‌تنهایی تحولی نوین به شمار می‌رود.

وب ۳ و برنامه‌های غیرمتمرکز

وب ۳ (Web3) به نسل بعدی اینترنت اشاره دارد که در آن کاربران کنترل بیشتری بر داده‌ها و تعاملات آنلاین خود دارند. هدف آن ایجاد یک وب غیرمتمرکزتر و کاربرمحور با استفاده از بلاک‌چین و سایر فناوری‌های غیرمتمرکز است. وب ۳ توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز را امکان‌پذیر می‌سازد، که برنامه‌هایی هستند که به‌جای سرور متمرکز، روی یک شبکه همتابه‌همتا اجرا می‌شوند.
برنامه غیرمتمرکز ساخته‌شده روی وب ۳ در مقایسه‌با برنامه‌های کاربردی وب سنتی، امنیت، شفافیت و مالکیت بیشتری از داده‌ها را در اختیار کاربر قرار می‌­دهد. در وب ۳ کاربران بر اطلاعات شخصی خود کنترل دارند و می‌توانند به‌صورت مستقیم و بدون واسطه با سایر کاربران تعامل داشته باشند. فناوری بلاک‌چین نقشی حیاتی در فعال‌ کردن ماهیت غیرمتمرکز وب ۳ و تضمین یکپارچگی داده‌ها ایفا می‌کند.

«وب ۳.۰ عصر وب غیرمتمرکز است که در آن افراد کنترل بیشتری بر داده‌ها و حریم خصوصی خود خواهند داشت.»
«ویتالیک بوترین» (Vitalik Buterin)
هم‌بنیان‌گذار اتریوم

هوش مصنوعی چگونه می‌تواند بلاک‌چین را تغییر دهد؟

اگرچه بلاک‌چین فناوری دیجیتال بسیار قدرتمندی است، اما محدودیت‌های خاص خود را نیز دارد. برخی از آن‌ها مربوط‌به خود فناوری دیجیتال هستند در حالی‌که برخی دیگر از فرهنگ قدیمی به ارث‌رسیده از بخش خدمات مالی می‌آیند، اما همه آن‌ها می‌توانند به‌نوعی تحت تاثیر هوش مصنوعی قرار گیرند.

در ادامه به مهم‌ترین این موارد اشاره خواهیم کرد:

مصرف انرژی:

استخراج یک کار فوق‌العاده سخت است که برای تکمیل آن به انرژی زیاد و هزینه مالی نیاز است. هوش مصنوعی در حال حاضر ثابت کرده که در بهینه‌سازی مصرف انرژی بسیار کارآمد است، بنابراین می‌توان نتایج مشابهی را برای بلاک‌چین نیز به دست آورد. این مهم به‌احتمال به سرمایه‌گذاری کمتر در سخت‌افزار استخراج نیز منجر خواهد شد.

مقیاس‌پذیری:

بلاک‌چین با سرعت ثابت یک مگابایت در هر ۱۰ دقیقه در حال رشد است. راه‌حل احتمالی قبلی برای بهبود این رشد «هرس بلاک‌چین» بود، یعنی حذف داده‌های غیرضروری در تراکنش‌ها به‌منظور نگه داشتن کل بلاک‌چین، اما هوش مصنوعی می‌تواند سیستم‌های یادگیری غیرمتمرکز جدیدی مانند یادگیری فدرال را معرفی کند یا تکنیک‌های جدید اشتراک‌گذاری داده را برای کارآمدتر کردن سیستم‌های مبتنی‌بر بلاک‌چین پیشنهاد دهد.

امنیت:

حتی اگر هک بلاک‌چین تقریبن غیرممکن باشد، لایه‌ها و برنامه‌های بعدی آن چندان امن نیستند. پیشرفت باورنکردنی انجام‌شده توسط یادگیری ماشین در دو سال گذشته، هوش مصنوعی را به متحدی فوق‌العاده برای بلاک‌چین تبدیل کرده است تا به‌کارگیری امن برنامه‌ها را تضمین کند، به‌خصوص با توجه به ساختار ثابت سیستم‌های مبتنی‌بر بلاک‌چین، این نقطه قوت چند برابر خواهد شد.

حریم خصوصی:

موضوع حفظ حریم خصوصی درباره داشتن داده‌های شخصی نگرانی‌های نظارتی و استراتژیک را برای مزیت‌های رقابتی ایجاد می‌کند. انجام عملیات به‌طور مستقیم بر داده‌های رمزگذاری‌شده، به‌طور قطع راه‌حلی بالقوه است، اما می‌توان این مشکل را به دو مورد قبلی یعنی مقیاس‌پذیری و امنیت مرتبط دانست.

کارایی:

مجموع هزینه‌های جاری مرتبط‌با اعتبارسنجی و به‌اشتراک‌گذاری تراکنش‌ها در بلاک‌چین تا ۶۰۰ میلیون دلار در سال تخمین زده شده است. یک سیستم هوشمند می‌تواند احتمال این‌که گره‌ها مربوط‌به وظیفه‌ای خاص هستند را محاسبه کند و به سایر ماینرها این امکان را می‌دهد که تلاش‌های خود را برای آن تراکنش خاص متوقف کنند و کل هزینه‌ها را کاهش دهند. افزون‌بر این، حتی اگر برخی محدودیت‌های ساختاری وجود داشته باشد، بازدهی بهتر و مصرف انرژی کمتر ممکن است تاخیر شبکه را کاهش دهد و امکان انجام تراکنش‌های سریع‌تر را فراهم کند.

سخت‌افزار:

ماینرها (و نه لزومن شرکت‌ها، بلکه همچنین افراد) مقدار باورنکردنی پول را روی قطعات سخت‌افزاری تخصصی هزینه می‌کنند. از آن‌جایی‌که مصرف انرژی همیشه یک موضوع کلیدی بوده، راه‌حل‌های زیادی برای آن پیشنهاد شده است و در آینده راه‌حل‌های بسیار بیشتری نیز ارایه خواهد شد. به‌محض این‌که سیستم کارآمدتر می‌شود، ممکن است برخی از سخت‌افزارها برای استفاده از شبکه‌های عصبی تغییرات مهمی داشته باشند.

دروازه‌های داده:

در آینده‌ای که تمام داده‌های ما در یک بلاک‌چین در دسترس خواهند بود و شرکت‌ها می‌توانند به‌صورت مستقیم آن‌ها را از ما خریداری کنند، برای اعطای دسترسی، ردیابی استفاده از داده‌ها و به‌طور کلی درک و تحلیل آن‌چه برای ما اتفاق می‌افتد به کمک نیاز خواهیم داشت. هوش مصنوعی می‌تواند با سرعتی که نیاز داریم شرایط مورد نظر ما را روی بلاک‌چین فراهم کند.

«هوش مصنوعی نسخه نهایی گوگل خواهد بود. موتور جست‌وجوی نهایی که همه چیز را در وب درک می‌کند، دقیقن می‌فهمید که شما چه می‌خواهید و چیز درست را به شما می‌دهد. ما اکنون به انجام آن نزدیک نیستیم؛ با این حال، می‌توانیم به‌تدریج به آن نزدیک‌تر شویم و روی آن کار می‌کنیم.»

«لری پیج» (Larry Page)
هم‌بنیان‌گذار گوگل

بلاک‌چین چگونه می‌تواند هوش مصنوعی را تغییر دهد؟

در بخش قبل، ما به مهم‌ترین تاثیراتی که هوش مصنوعی ممکن است درنهایت روی بلاک‌چین بگذارد، پرداختیم. اکنون عکس این موضوع را بررسی می‌کنیم و به درک این‌که بلاک‌چین می‌تواند بر توسعه سیستم‌های یادگیری ماشین تاثیر داشته باشد، خواهیم رسید. به‌طور دقیق‌تر، بلاک‌چین می‌تواند:

به هوش مصنوعی توضیح دهد:

جعبه سیاه هوش مصنوعی (به‌خصوص در شبکه عصبی) از مشکل امکان توضیح‌پذیری رنج می‌برد. داشتن یک مسیر حسابرسی واضح نه تنها می‌تواند قابلیت اطمینان داده‌ها و همچنین مدل‌ها را بهبود بخشد، بلکه مسیر روشنی را برای ردیابی فرآیند تصمیم‌گیری ماشین فراهم می‌کند.

اثربخشی هوش مصنوعی را افزایش دهد:

به‌اشتراک‌گذاری امن داده به معنای داده‌های بیشتر (و داده‌های آموزشی بیشتر برای شبکه عصبی) و سپس مدل‌های بهتر، اقدامات بهتر، نتیجه بهتر و داده‌های جدید بهتر است؛ بنابراین اثر وجود شبکه بلاک‌چین تمام چیزی است که درنهایت برای دستیابی به‌تمامی این موارد اهمیت دارد.

موانع ورود به بازار را کاهش دهد:

قدم به قدم پیش خواهیم رفت. فناوری دیجیتال بلاک‌چین می‌تواند داده‌های شما را ایمن کند. پس می‌توانیم تمام داده‌های خود را به‌صورت خصوصی ذخیره کنیم و این امکان وجود دارد که حتی داده‌های خود را بفروشیم؛ بنابراین، اول از همه، بلاک‌چین باعث ایجاد داده‌های شخصی تمیزتر و سازمان‌یافته‌تر می‌شود. دوم، امکان ظهور بازارهای جدید را فراهم می‌کند. از این رو، به اشتراک‌گذاری آسان داده‌ها و بازارهای جدید، به‌طور مشترک با تایید داده‌های بلاک‌چین، ادغام روان‌تری را فراهم می‌کند که منع ورود بازیکنان کوچک‌تر و مزیت رقابتی غول‌های فناوری را کاهش می‌دهد. در نتیجه هم‌زمان با تلاش برای کاهش موانع ورود به بازار، درواقع دو مشکل را حل می‌کند، یعنی دسترسی گسترده‌تر به داده‌ها و مکانیزم کارآمدتر کسب درآمد از داده‌ها را فراهم می‌کند.

اعتماد به سیستم‌ها را افزایش دهد:

به محض این‌که بخشی از وظایف ما توسط عوامل مجازی مستقل مدیریت می‌شود، داشتن یک مسیر حسابرسی واضح به ربات‌های نرم‌افزاری کمک می‌کند تا به یکدیگر اعتماد کنند (و ما نیز به آن‌ها اعتماد کنیم). همچنین درنهایت تعامل ماشین با ماشین و تراکنش‌های بین آن‌ها را افزایش می‌دهد که راهی امن برای به‌اشتراک گذاشتن داده‌ها و هماهنگ کردن تصمیم‌ها است و همچنین مکانیزمی قوی برای رسیدن به حد نصاب ازدحام‌ها فراهم می‌کند.

سناریوی خطرات فاجعه‌آمیز را کاهش دهد:

یک هوش مصنوعی که در یک شبکه بلاک‌چین با قراردادهای هوشمند خاص کدگذاری شده است، تنها قادر به انجام اقدامات از پیش تعریف‌شده خواهد بود و نه بیشتر؛ چراکه با این شرایط فضای عمل محدودی خواهد داشت. بنابراین جلوی بسیاری از سناریوهای خطرآفرین حتی قبل از طراحی گرفته می‌شود.

«کارهای شگفت‌انگیز زیادی وجود دارد که با دارایی‌های دیجیتال و فناوری بلاک‌چین انجام می‌شود تا هزینه‌ها را کاهش دهد و کارهایی را که پیش‌تر غیرممکن بود، امکان‌پذیر کند.»

برد گارلینگ‌هاوس (Brad Garlinghouse)
مدیرعامل ریپل (Ripple)

نقش هوش مصنوعی در وب ۳

هوش مصنوعی (AI) رشته‌ای از علوم کامپیوتر است که بر ایجاد ماشین‌های هوشمندی تمرکز دارد و می‌توانند کارهایی را انجام دهند که به‌طور معمول به هوش انسانی و دقت نیاز دارند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی حجم وسیعی از داده‌ها را تجزیه و تحلیل کرده، الگوها را شناسایی می‌کنند و بر اساس اطلاعات موجود پیش‌بینی کرده یا تصمیم می‌گیرند.
در اکوسیستم وب ۳، هوش مصنوعی می‌تواند تجربه کاربر را افزایش دهد، فرآیندهای تصمیم‌گیری را خودکار کرده و تعاملات شخصی‌سازی‌شده را فعال کند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند رفتار، اولویت‌ها و بازخورد کاربر را برای ارایه محتوا و توصیه‌های مناسب تجزیه و تحلیل کنند. افزون‌بر این، هوش مصنوعی می‌تواند با شناسایی و جلوگیری از فعالیت‌های متقلبانه، به امنیت و حاکمیت شبکه‌های غیرمتمرکز کمک کند.

اهمیت همگرایی بین وب ۳،بلاک‌چین و هوش‌مصنوعی

همگرایی وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی، فرصت‌های جدیدی را برای نوآوری و همکاری باز می‌کند. در این‌جا برخی از هم‌افزایی‌های کلیدی بین این فناوری‌های دیجیتال آمده است:

یکپارچگی و اعتماد داده‌ها:

فناوری بلاک‌چین یکپارچگی و تغییرناپذیری داده‌ها را تضمین کرده و پایه و اساس قابل اعتمادی را برای الگوریتم‌های هوش مصنوعی فراهم می‌کند. هوش مصنوعی می‌تواند از ماهیت ضد دستکاری بلاک‌چین برای تایید صحت داده‌ها و اطمینان از یکپارچگی آن در سراسر فرآیندهای آموزش و تصمیم‌گیری هوش مصنوعی استفاده کند.

حریم خصوصی و کنترل کاربر:

تمرکز وب ۳ بر کاربرمحوری و برنامه‌های غیرمتمرکز با اصول حفظ حریم خصوصی و کنترل کاربر مطابقت دارد. الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند به‌گونه‌ای طراحی شوند که به حریم خصوصی کاربر احترام بگذارند و کنترل بیشتری بر داده‌ها را در اختیار افراد قرار دهند و آن‌ها را قادر به تصمیم‌گیری درباره نحوه استفاده و اشتراک‌گذاری داده‌هایشان کنند.

قراردادهای هوشمند و اتوماسیون هوش مصنوعی:

قراردادهای هوشمند، که قراردادهای خوداجرا با قوانین از پیش تعریف‌شده کدگذاری‌شده روی بلاک‌چین هستند، می‌توانند با الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای خودکارسازی فرآیندها و تسهیل تعاملات غیرقابل اعتماد ادغام شوند. قراردادهای هوشمند مبتنی‌بر هوش مصنوعی می‌توانند به‌طور خودکار تراکنش‌ها را انجام دهند یا اقداماتی را بر اساس شرایط از پیش تعریف‌شده انجام داده و از این رو نیاز به مداخله انسانی را کاهش دهند.

امنیت پیشرفته و تشخیص تقلب:

الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند برای افزایش امنیت شبکه‌های بلاک‌چین و شناسایی فعالیت‌های تقلبی استفاده شوند. مدل‌های یادگیری ماشینی می‌توانند الگوها و ناهنجاری‌ها را در تراکنش‌های بلاک‌چین تجزیه و تحلیل کنند تا تهدیدات بالقوه یا رفتار مشکوک را شناسایی کرده و به ایجاد اکوسیستم وب ۳ ایمن‌تر و قابل اعتمادتر کمک کنند.

«وب ۳.۰ نسل بعدی اینترنت است که در آن یادگیری ماشین و بلاک‌چین به کاربر نهایی این امکان را می‌دهد تا کنترل داده‌ها و حریم خصوصی خود را پس بگیرد.»

«بالاجی سرینیواسان» (Balaji Srinivasan)
کارآفرین و سرمایه‌گذار آمریکایی

موارد استفاده از همگرایی وب ۳‌، بلاک‌چین و هوش مصنوعی

همگرایی وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که صنایع مختلف را متحول کند. در اینجا به چند مورد مهم اشاره می‌شود:

مدیریت زنجیره تامین:

بلاک‌چین می‌تواند شفافیت و قابلیت ردیابی را در زنجیره‌های تامین فراهم کند، در حالی‌که الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند داده‌های زنجیره تامین را برای بهینه‌سازی فرآیندها، شناسایی تقلب و پیش‌بینی تقاضا تجزیه و تحلیل کنند.

مراقبت‌های بهداشتی و سلامت:

بلاک‌چین می‌تواند به‌طور ایمن سوابق سلامت بیمار را ذخیره کند و به اشتراک بگذارد، در حالی‌که الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند داده‌های پزشکی را برای شناسایی الگوها، پیش‌بینی بیماری‌ها و کمک‌به تشخیص و درمان بیماری‌ها تجزیه و تحلیل کنند.

خدمات مالی:

بلاک‌چین می‌تواند تراکنش‌های ایمن و شفاف را تسهیل کرده و سرعت بخشد، در حالی‌که الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند امکان تشخیص تقلب، ارزیابی ریسک و توصیه‌های مالی شخصی را افزایش دهند.

هویت دیجیتال:

بلاک‌چین می‌تواند هویت دیجیتال غیرمتمرکز و قابل تاییدی را ارایه دهد، در حالی‌که الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند رفتار کاربر و داده‌های بیومتریک را برای تایید هویت و جلوگیری از تقلب تجزیه و تحلیل کنند.

چالش‌ها و ملاحظات

در حالی‌که ادغام و همگرایی وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی امکانات هیجان‌انگیزی را ارایه می‌دهد، چالش‌ها و ملاحظاتی وجود دارد که باید به آن‌ها پرداخت. این چالش‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

مقیاس‌پذیری:

شبکه‌های بلاک‌چین در حال حاضر با محدودیت‌های مقیاس‌پذیری مواجه هستند و یکپارچه‌سازی الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌تواند نیازهای محاسباتی را بیشتر افزایش دهد. راه‌حل‌های مقیاس‌بندی و تکنیک‌های بهینه‌سازی باید برای رسیدگی به تقاضاها افزایش یافته و توسعه یابد.

حریم خصوصی و ملاحظات اخلاقی داده‌ها:

الگوریتم‌های هوش مصنوعی به دسترسی به حجم زیادی از داده‌ها نیاز دارند که نگرانی‌هایی را درباره حفظ حریم خصوصی و ملاحظات اخلاقی ایجاد می‌کند. ایجاد تعادل بین نیاز به دسترسی به داده‌ها با حفظ حریم خصوصی و رضایت کاربر بسیار مهم است.

چارچوب‌های قانونی و نظارتی:

ماهیت در حال تحول وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی چالش‌های قانونی به‌همراه دارد. دولت‌ها و نهادهای نظارتی باید چهارچوب‌هایی را برای تطبیق داده ایجاد کنند که ضمن رسیدگی به نگرانی‌هایی مانند حفظ حریم خصوصی، امنیت و مسوولیت، نوآوری را نیز تضمین کند.

«وب ۳.۰ یک وب مبتنی‌بر اعتماد خواهد بود که در آن افراد کنترل داده‌های خود را خواهند داشت و هوش مصنوعی اشکال جدیدی از هوش را ایجاد می‌کند.»

«تیم اورایلی» (Tim O’Reilly)
بنیان‌‌گذار رسانه اورایلی

آینده وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی

همگرایی وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی پتانسیل بسیار زیادی برای هدایت نوآوری و دگرگونی صنایع مختلف دارد. همان‌طور که این فناوری‌های دیجیتال به رشد و تکامل خود ادامه می‌دهند، می‌توان انتظار داشت راه‌حل‌های قوی‌تر و مقیاس‌پذیرتری را ببینیم که از هم‌افزایی آن‌ها استفاده می‌کند.
ادغام وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی می‌تواند به برنامه‌های غیرمتمرکز و کاربرمحور، افزایش حریم خصوصی و امنیت، و بهبود کارایی و اتوماسیون منجر شود. به این معنی که با دادن کنترل بیشتر بر داده‌ها، هویت و تعاملات دیجیتالی، افراد را توانمند می‌کند.

جمع‌بندی

همگرایی وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی آینده فناوری را شکل می‌دهد و فرصت‌های جدیدی را برای نوآوری و پیشرفت باز می‌کند. ماهیت امن و شفاف بلاک‌چین، همراه با رویکرد کاربرمحور وب ۳ و هوش مصنوعی، ترکیب قدرتمندی را ایجاد می‌کند که می‌تواند صنایع مختلف را متحول کرده و نحوه تعامل ما با فناوری را دوباره تعریف کند.
همان‌طور که این فناوری‌ها به تکامل خود ادامه می‌دهند، پرداختن به چالش‌هایی مانند مقیاس‌پذیری، حریم خصوصی داده‌ها و ملاحظات نظارتی مهم است. با توسعه و همکاری دقیق، همگرایی وب ۳، بلاک‌چین و هوش مصنوعی می‌تواند راه را برای آینده‌ای غیرمتمرکز، امن‌تر و هوشمندتر هموار کند.

در همین رابطه این مقاله را نیز بخوانید