اکوسیستم بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال، همواره نوآوری‌های جدیدی را معرفی میکند و قصد دارد که صنعت مالی را به‌طور کامل نامتمرکز و دموکراتیک کند. پروژه ریپل نیز از همان نوآوری‌هاست که امکان تبادل مالی را همه عرصه‌ها فراهم کرده است. این پروژه نیز مانند سایر بخش‌های این جهان نوین، مورد تشویق اهل فن و هجمه‌های فراوانی ازسوی سیستم‌های مالی و رگولاتوری سنتی بوده است. یکی از این هجمه‌ها به ریپل، جنگی نابرابر با «کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده» بود. ریپل در دادگاهی پرحاشیه ایستادگی کرد و یک پیروزی مهم -اما ناتمام- برای خود و کل اکوسیستم بلاک‌چین به‌دست آورد.
عناوین این مقاله:
سیستم‌های مالی و بانکداری سنتی همواره با دشواری‌های فراوانی برای انتقال دارایی‌ها طرف بوده‌اند. زمانی‌که بیت‌کوین و دیگر رمزارزها پا به عرصه گذاشتند، چالش‌های انتقال کمتر شده، اما همچنان مشکلات و نگرانی‌هایی برای کاربران وجود دارد. دنیای بلاک‌چین، این انقلاب فناورانه هرگز ایستا نیست و به همین جهت، همواره کوشیده شده تا از دل رمزارزها، راهکارهای بهینه‌ای برآید. یکی از بلاک‌چین‌هایی که در سال‌های اخیر به‌منظور بهبود وضعیت انتقال مالی ایجاد شده، ارز دیجیتال «ریپل» (Ripple) است.
اکوسیستم امریکایی و نامتمرکز ریپل پروژه عظیم بلاک‌چینی است که در مقیاس کوچک، این شبکه مانند بانک عمل میکند و در مقیاس بزرگ، شبکه‌ای برای انتقال و تبادل مالی و بانکی است. به‌زبان ساده می‌توان گفت این شبکه با این قصد پا به عرصه گذاشت که موجب سهولت جابه‌جایی دارایی‌ها در دنیای رمزارزها و توکن‌ها شود و رقیب و همانند بلاک‌چینی سوئیفت (SWIFT) یا سیستم بین‌المللی انتقال پول بین‌بانکی باشد.
ریپل رقیب و همانند بلاک‌چینی سوئیفت (SWIFT) یا سیستم بین‌المللی انتقال پول بین‌بانکی است
شرکت مادر این شبکه، «ریپل لبز» (Ripple Labs) زمانی‌که در مسیر جدی شدن و تثبیت جایگاه گام برداشت با شکایت «کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده» (SEC)، از نهادهای رگولاتوری و ناظر قانونی ایالات متحده در عرصه مالی، روبه‌رو شد و کارش به دادگاهی پرچالش کشید. این دعوای حقوقی و تجاری در لحظه نگارش این مقاله، بیش از ۲.۵ سال است که در جریان بوده؛ تیرماه سال جاری، پرونده تقریبن روزهای آخر خود را پشت سر گذاشت و ریپل تاحدی توانسته بردهایی داشته باشد؛ ولی پیروزی کاملی برایش به دست نیامد، هرچند که از عمده اتهاماتش تبریه شد. اما موضوع این شکایت چه بود؟ در این مقاله به شرحی از عملکرد شبکه بلاک‌چین ریپل و در ادامه روند دادگاهی شدن آن می‌پردازیم.
مختصری درباره شبکه بلاک‌چین ریپل و ارز دیجیتال XRP
رمزارز ریپل با نماد XRP توکن بومی بلاک‌چین ریپل است. بلاک‌چین ریپل سازوکاری ساده‌شده برای پرداخت و انتقال مالی در سطح بین‌المللی است. بلاک‌چین ریپل یا به‌عبارت دیگر XRP Ledger برای کاربران امکان تبادل را میان چند شبکه یا ارز دیجیتال یا ارز فیات فراهم میکند. پروژه متن‌باز (Open Source) بلاک‌چینیِ ریپل در سال ۲۰۱۲، به‌صورت همتا‌به‌همتا (Peer-to-peer) و غیرمتمرکز شروع به کار کرد. البته گفتنی است که شروع ایده‌های نخست این شبکه از سال ۲۰۰۴ با کارهای «رایان فاگر» (Ryan Fugger) با نام ریپل‌پی (RipplePay) آغاز شد و سپس از سال ۲۰۱۱ با موافقت فاگر، در توسعه آن افراد دیگری نیز دخیل شدند و نام پروژه و شرکت نیز عوض شد. این شبکه بلاک‌چینی در ابتدا با زبان برنامه‌نویسی C++ نوشته شد؛ ولی اکنون از زبان‌های جاوا، جاوااسکریپت و پایتون نیز در ساختار آن استفاده شده است و هم‌اکنون نیز با این زبان‌ها توسعه می‌یابد.
این پروژه رمزارزی، موجب می‌شود تا کاربران بتوانند دارایی‌های بلاک‌چینی مختلف خود را بی‌نیاز از واسطه و فرایندهای پیچیده جابه‌جا کنند. ریپل قادر است تبادلات مالی را بین کشورهای مختلف به‌خوبی ممکن سازد. شرکت ریپل در طی سال‌های فعالیت خود با چند موسسه مالی همکاری کرده است تا محصولات خود را بهبود بخشد. درواقع ریپل فقط ارزی بلاک‌چینی نیست؛ بلکه پروژه چندجانبه‌ای است که از توکن بومی خود برای تسهیل فرآیندها سود می‌برد. هم‌اکنون نیز ارز دیجیتال ریپل در صرافی‌های زیادی دادوستد می‌شود. همچنین در حال‌حاضر، شرکت‌های دیگری مانند Coil و Omni آن را برای نوآوری و توسعه خود در زمینه امکانات مختلف Web3 به کار برده‌اند.
شبکه ریپل یا ریپل‌نت (Ripple Net)، برای خود رسالت مشخصی را تعریف کرده است که تراکنشها و تبادلات مالی را با سرعت زیاد و دقت بالا انجام دهد. ریپل‌نت تلاش میکند تا به‌مدد چندین سازوکار مختلف، سیستم بانکداری سنتی را ارتقا داده و سرعت مبادلات مالی بین‌المللی را افزایش دهد. برای انجام این کار، شبکه ریپل با بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند (Smart Contract)، به‌مدد سه محصول نوآورانه و دفتر کل یا لجر (Ledger) قوی و سبکش راه را هموار کرده است. کاملن به حق خواهد بود اگر ریپل را یک اکوسیستم بنامیم. بدین‌ترتیب، اکوسیستم ریپل به کاربران حقیقی و حقوقی، موسسه‌های مالی، سازمان‌ها و بانک‌ها امکان می‌دهد تا تراکنش‌های مالی مختلف را بسیار سریع، مطابق با قوانین و شفاف انجام دهند.
توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران پروژه ریپل
پروژه بلاک‌چین ریپل به‌صورت رسمی ازسوی گروه مدیریتی شرکت «اوپن‌کوین» (Opencoin) راه‌اندازی شده است. یک سال پس از تاسیس و آغاز پروژه، نام شرکت به ریپل‌لبز تغییر پیدا کرد؛ ولی در سال ۲۰۱۵ نام شرکت و پروژه یکسان شد. افرادی که این پروژه و شرکت را رهبری می‌کنند همگی از چهره‌های شاخص برنامه‌نویسی و دنیای بلاک‌چین هستند. مهم‌ترین افراد ریپل‌لبز عبارت‌اند از:
رایان فاگر:
این برنامه‌نویس کانادایی در تیم مدیریت ریپل مشغول است. فاگر نخستین مغز متفکر بلاک‌چین ریپل محسوب می‌شود. او در سال ۲۰۰۴ با ریپل‌پی شروع کرد.
«جد مک‌کلب» (Jed McCaleb):
این کارآفرین آمریکایی نیز از برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان اصلی پروژه بوده که هم‌اکنون مدیرعامل «استارت‌آپ ایرواسپیس» (Aerospace startup) و مدیر ارشد فناوری (CTO) شرکت ریپل‌لبز است. او به‌طور مستقیم در توسعه ابعاد مختلف فنی ریپل مشارکت دارد.
«آرتور بریتو» (Arthur Britto):
او از بنیان‌گذاران پالی‌ساین (Polysign) و ریپل است و پیش از این دو پروژه، به طراحی و ساخت بازی‌های رایانه‌ای اشتغال داشته است.
«دیوید شوارتز» (David Schwartz):
او مدیریت فناوری شبکه ریپل را برعهده دارد و از بنیان‌گذاران اصلی و ابتدایی این پروژه بوده است. شوارتز از معماران اصلی لجر رمزارز ریپل محسوب می‌شود و تمرکز ویژه‌ای روی این بلاک دارد. او پیش از ریپل از مدیران ارشد در استارت‌آپ‌های «سیلیکون‌ولی» (Silicon Valley) بود.
مک‌کلب، بریتو و شوارتز در سال ۲۰۱۱ شرکتی با نام NewCoin داشتند و با جلب موافقت فاگر به ریپل پیوستند و نام شرکتشان به اوپن‌کوین تغییر کرد
«کریس لارسن» (Chris Larsen):
او سرمایه‌گذار، کارآفرین و تاجر آمریکایی است که سالیان بسیاری را در استارت‌آپ‌های سیلیکون‌ولی مشغول بوده و از بنیان‌گذاران ریپل به حساب می‌آید. درواقع با ورود وی در سال ۲۰۱۲ ریپل وارد فاز اجرایی و جدی خود شد.
«برد گارلینگ‌هاوس» (Bradley Kent Garlinghouse):
او از سال ۲۰۱۵، مدیرعامل شرکت ریپل است. پیش از این‌که مدیرعاملی شرکت ریپل را بر عهده بگیرد، مدیرعامل شرکت Hightail بود و پیش از آن هم به‌مدت دو سال مقام ریاست برنامه‌های مشتریان در شرکت AOL را بر عهده داشت، پیش‌تر نیز معاون ارشد مدیرعامل یاهو بود. او سرمایه‌گذار فعالی است و در بیش از ۴۰ شرکت فناوری سرمایه‌گذاری کلان انجام داده و جزو سرمایه‌گذاران اصلی چند پروژه، ازجمله پروژه شش Diffbot بوده و تامین نیروی انسانی پلتفرم Wonolo را برعهده داشته است.
دو ویژگی ریپل
رمزارزی که استخراج نمی‌شود:
ریپل از یک پروتکل پیش‌استخراج بهره می‌برد، ۱۰۰ میلیارد توکن را یک‌جا و پیش از شروع به کار استخراج کرده است و به‌تدریج آن را عرضه میکند. این امر برای آن است که در فرآیندهای تامین و انتقال مالی، بر اساس توکن‌های از پیش موجود بتوان برنامه‌ریزی کرد. این موضوع برای جابه‌جایی‌های مالی ضروری به‌نظر می‌رسد چراکه به ارزش ذاتی و مدیریت بازار ضربه می‌زند.
نحوه توزیع و عرضه توکن‌های ریپل:
توکن ریپل به‌صورت ماهانه ازسوی شرکت مادر توزیع می‌شود و حتی عرضه آن میتواند تا یک میلیارد در ماه نیز برسد که البته به‌ندرت چنین اتفاقی رخ می‌دهد؛ به‌طور معمول این کار را با اعلام عمومی انتشار توکن‌های جدید انجام می‌دهد. این ارز دیجیتال با قیمت ۱۰ سنت فعالیت خود را آغاز کرد و به قیمت یک دلار و ۶۵ سنت نیز در میانه سال ۲۰۲۱ رسید. ۵۵ میلیارد از توکن‌ها در قالب سپرده در اختیار شرکت ریپل قرار دارد.
شرکت ریپل روش جالبی را برای ثبات قیمت XRP به‌کار گرفته است. برای هر تراکنش، مقدار بسیار ناچیزی از آن را به‌عنوان هزینه تراکنش دریافت و امحا میکند. بدین‌صورت، قیمت این توکن در کوتاه‌مدت به‌نسبت پایدار خواهد بود و در بلندمدت رشد منطقی و آرامی خواهد داشت، البته که نوسان‌های بزرگ کلی بازار رمزارزها یا اتفاق‌های خاص میتواند تغییرات بزرگی را برای قیمت این توکن نیز به همراه داشته باشد. ضمن این‌که محاسبات نشان می‌دهد بیش از ۷۰۰۰ سال زمان لازم است تا عرضه XRP پایان پذیرد.
ریپل برای ثبات قیمت XRP در هر تراکنشی، مقدار بسیار ناچیزی از آن را به‌عنوان هزینه تراکنش دریافت و امحا میکند
نقطه‌قوت و مزیت‌های بلاک‌چین ریپل
به‌جرات می‌توان گفت که اکوسیستم ریپل پروژه‌ای در مسیر درست خود است و توانسته گام‌های بزرگی برای ایجاد نسل جدید سیستم‌های انتقال مالی فراهم کند. این شبکه نقطه‌قوت و مزیت‌های فراوانی دارد که آن را از دیگر شبکه‌ها متمایز میکند. این مزیت‌ها به‌اختصار عبارت‌اند از:
سرعت بالا:
پروتکل اجماع فدرالی، سرعت انجام تراکنشها و مبادلات را بسیار بالا می‌برد. ضمن این‌که دیگر نوآوری‌های این شبکه موجب می‌شود تراکنشها و به‌روزرسانی لجر در مدت زمان بسیار کوتاهی انجام شود. زمانی‌که به سیستم بانکداری سنتی با مدت زمان‌های تراکنش چندساعته و چندروزه بنگریم، سرعت بالای شبکه ریپل به‌واقع خودنمایی میکند.
کارمزد تراکنش پایین:
انرژی مصرفی پایین‌تر به‌سبب ساختار شبکه ریپل، موجب شده که کارمزد تراکنشها بسیار ناچیز باشد. یک‌میلیونیوم ریپل را «قطره» (Drop) می‌نامند و هر تراکنش ریپلی در حد چند قطره کارمزد دارد.
صرافی غیرمتمرکز اختصاصی:
این اکوسیستم صرافی نامتمرکزی نیز محسوب می‌شود که کاربرانش می‌توانند درون ساختار آن به‌سادگی دارایی‌های خود را مبادله و تبدیل کنند و حتی با توکن‌هایی به‌غیر از XRP دادوستد داشته باشند.
مقیاس‌پذیری بالا:
بلاک‌چین‌‌های مشهوری چون بیت‌کوین همواره با کم بودن مقیاس‌پذیری مواجهند. همین موضوع در دوره‌های شلوغ و پرتراکنش شبکه، دردسرآفرین است. ریپل اما بدون کمترین مشکل و محدودیتی در هر ثانیه هزاران هزار تراکنش را پشتیبانی میکند.
نقطه‌ضعف‌های ریپل
هیچ پروژه‌ای نیست که خالی از اشکال باشد؛ ریپل نیز از این موضوع مستثنی نیست، تعدادی از نقطه‌ضعف‌های این پروژه عبارت‌اند از:
تمرکز بیشتر:
ریپل از «اعتبارسنج‌های قابل اعتماد» برای تایید تراکنشها و حفظ یکپارچگی بلاک‌چین استفاده میکند. نبودنِ فرایند استخراج به این معنی است که افراد کمتری از منظر امنیتی این بلاک‌چین را بررسی می‌کنند. این امر میتواند به خطرات امنیتی بیشتری منجر شود.
پیش‌ماینینگ:
ریپل از یک پروتکل پیش‌استخراج استفاده میکند و به‌صورت دوره‌ای مقدار کمی XRP را در بازه‌های زمانی تعیین‌شده در اختیار عموم می‌گذارد. برخی از سرمایه‌گذاران نگران هستند که ریپل زمانی XRP زیادی منتشر کند و ارزش این ارز دیجیتال را کاهش دهد. هرچند شرکت ریپل احتمال وقوع آن را رد کرده و گفته که برنامه عرضه توکن‌ها بر ارزش آن تاثیری نخواهد داشت.
نبردهای قانونی:
مانند همه ارزهای دیجیتال دیگر، XRP نیز با مقررات، بحث‌ها و دعاوی حقوقی گسترده‌ای از سوی مقامات دولتی مواجه است. در سال ۲۰۲۱ نیز در ایالات متحده مشکلات حقوقی بسیاری برای این رمزارز پیش آمد که ادامه این نبرد حقوقی به امروز هم کشیده شده است.
چه چیز موجب شد SEC ریپل را به دادگاه بکشاند؟
ریپل با شبکه خود و توکن بومی‌اش XRP با هدف ایجاد سامانه‌ای امن برای جابه‌جایی دارایی و انتقال در دنیای کریپتو، سال ۲۰۱۳ به‌صورت رسمی متولد شد. دو سال پس از آغاز به‌کار از سوی نهادهای مختلفی از جمله «شبکه مقابله با جرایم مالی» (FINCEN) که بخشی از سیستم بانکی ایالات متحده است، از آن به‌عنوان ارز مجازی مطمین قابل تبدیل یاد کردند. این به‌آن معنا بود که توکن ریپل در دسته اوراق بهادار جا نمی‌گیرد و به‌اصطلاح Non-Security تلقی می‌شود یا می‌توان آن را دارایی و اوراق غیربورسی نامید. پس از این رویداد، هم توکن بومی این شبکه ارزش بسیار یافت و هم بیشتر صرافی‌ها آن را برای دادوستد در فهرست خود جای دادند و حتی دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کشورهای مختلفی پذیرفتند که این ارز دیجیتال قابل تبدیل، امن و Non-Security است. هرچند کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا سال‌ها ادعا می‌کرد که دارایی‌های دیجیتال از جمله رمزارزها مانند سهام و اوراق قرضه، اوراق بهادار هستند و این نهاد باید روی آن‌ها تنظیم‌گری داشته باشد.
در سال ۲۰۱۵، شبکه مقابله با جرایم مالی ایالات متحده از ریپل به‌عنوان ارز مجازی مطمین قابل تبدیل یاد کرد
در تاریخ ۲۱ دسامبر ۲۰۲۰ درحالی‌که دنیا با ترس شیوع کووید-۱۹ کم‌کم به خود می‌لرزید، «جی کلایتون» (Jay Clayton) ریاست پیشین SEC در روزهای واپسین خود در آن مقام، اعلام کرد که این نهاد علیه ریپل شکایتی تنظیم و تسلیم دادگاه ناحیه جنوبی نیویورک کرده است. این شکایت علیه برد گارلینگ‌هاوس، مدیرعامل و کریس لارسن، رییس هیات‌مدیره ریپل مطرح شد و آن‌ها را متهم کرد که با فروش XRP، به‌صورت غیرقانونی بیش از ۱.۳ میلیارد دلار جمع‌آوری کرده‌اند.
در این دادخواست استدلال شد که XRP باید به‌عنوان یک اوراق بهادار، مشابه سهام یا اوراق قرضه طبقه‌بندی شود و بنابراین مشمول مقررات SEC خواهد بود. البته حدود ۹ روز قبل از این تاریخ، مدیر ریپل در توییتر خود اعلام کرده بود که چنین شکایتی از این شرکت احتمالن به جریان خواهد افتاد و آن‌ها کمتر از یک هفته (از ۷ دسامبر) است که از موضوع آگاه شده‌اند.
در دادخواست SEC ادعا شده بود XRP باید به‌عنوان یک اوراق بهادار، مشابه سهام یا اوراق قرضه طبقه‌بندی شود
این نهاد اعلام کرد که از سال ۲۰۱۳ تاکنون رمزارز XRP به‌صورت یک قرارداد سرمایه‌گذاری فروخته شده درحالی‌که به عنوان سهم یا اوراق بهادار رسمی ثبت نشده است. استناد SEC به رای دیوان عالی ایالات متحده، موسوم‌به قانون «تست هاوی» (Howey Test) بود. بنا بر این رای تاریخی در سال ۱۹۴۶، زمانی‌که در چارچوب قرارداد یا هر توافق مالی، ابزاری برای سرمایه‌گذاری تعیین شود و افرادی با وعده سود، پول دیگران را به کار بگیرند، چارچوب رسمی فعالیت، قوانین بورس و اوراق بهادار خواهد بود. بدین‌ترتیب، گرفتن مجوز از SEC و رفتار در آن نظامِ قانونی الزامی بوده و دریافت نکردن مجوز، هرگونه کوتاهی یا عدم احترام به قوانین و ترک فعل غیرقانونی است و حتی میتواند جرم تلقی شود. با قانون هاوی انعطاف و تحرک بالایی به قوانین و قراردادها داده می‌شود و توان نظارتی نهادهای رگولاتوری افزایش می‌یابد.
ریپل در همان واکنش اولیه، موضعی را اختیار کرد که با دیگر پروژه‌های مالی درگیر با SEC بسیار متفاوت بود. محتوای واکنش این بود که به‌طور کامل قوانین ایالات متحده را قبول دارند و در چارچوب قوانین SEC هر همکاری لازمی را انجام خواهند داد؛ ولی این نهاد درباره قوانین و حقایق جاری درباره ریپل دچار برداشت اشتباه و سوتفاهم شده؛ XRP رمزارز قابل مبادله و پذیرفته‌شده ازسوی قوانین ایالات متحده است. دارندگان توکن ریپل نه در سهم، نه در سود و نه در مساله‌های مدیریتی و تصمیم‌سازی شرکت مادر شراکت و دخالتی ندارند [بنابراین XRP در چارچوب قانونی اوراق بهادار و سهام ایالات متحده جای نمی‌گیرد] و بر همین مبنا، این نهاد حق دخالت در امور شرکت ریپل‌لبز را ندارد. این واکنش، یعنی ریپل به دادگاه می‌رود و از خود دفاع خواهد کرد؛ اتفاقی که به‌ندرت پیش می‌آید. درواقع، در چنین پرونده‌هایی بیرون دادگاه، شرکت‌ها با پذیرش قوانین، اشتباهات و پرداخت جریمه به این نهاد رگولاتوری، موضوع را تمام می‌کنند و کار به دادگاه نمی‌کشد؛ چراکه روند دادرسی و رسیدگی به‌طور معمول طولانی است و در این مدت، محصول و خدمات شرکت‌ها، ممنوع می‌شود یا بی‌مشتری می‌ماند، که تبعات بسیاری دارد و موجب ورشکستگی شرکت می‌شود.
با اعلام شکایت SEC موجی از وقایع به راه افتاد. در ابتدا ارزش این ارز دیجیتال بیش از ۶۰ درصد کاسته شد. بسیاری از صرافی‌های کریپتویی نیز آن را از فهرست ارزهای خود حذف کردند. شرکت‌های شریک و همکار ریپل اعلام قطع همکاری کردند یا شکایتی برای دریافت ضرر و زیان و حتی بازخرید سهام از سوی مدیران ریپل به ثبت رساندند. برخی از افراد حقیقی نیز در ایالات مختلف کشور آمریکا، این شرکت را برای دعواهای حقوقی متعدد به دادگاه فراخواندند. دادگاه همچنین شروع به شخم زدن تاریخچه فعالیت‌ها و اطلاعات مالی مدیران، هیات‌مدیره و سرمایه‌گذاران ارشد ریپل کرد. کل این اتفاقات در کمتر از یک ماه رخ داد و اوضاع بسیار بدی پیش آمد؛ اما ریپل مصمم بود به دادگاه برود و نه‌تنها از خود، بلکه از کلیت دنیای کریپتو و بلاک‌چین دفاع کند.
قاضی این پرونده در مرحله مقدماتی «آنالیسا تورس» (Analisa Torres) بود و تاریخ نخستین دادگاه ۲۲ فوریه ۲۰۲۱ تعیین شد. گفتنی است که دادگاه‌های مقدماتی و جلسات استماع به‌دلیل شیوع کرونا بیشتر به‌صورت آنلاین انجام شد. یکی از نخستین و مهم‌ترین استدلال‌های ریپل مبنی‌بر بی‌گناهی خود، این بود که این شرکت هرگز هشداری پیش از طرح شکایت، از سوی SEC دریافت نکرده که بداند در حال نقض قوانین اوراق بهادار است، یا این‌که معاملات و قراردادهایش درون این چارچوب جای گرفته است. در مقابل SEC نیز پذیرفت که این ادعای ریپل کاملن صحیح است و این موضوع از برگ‌های برنده ریپل به حساب آمد.
از مهم‌ترین استدلال‌های ریپل برای برائت، دریافت نکردن هرگونه هشداری از سوی SEC مبنی‌بر شکستن قوانین اوراق بهادار بود که آن نهاد هم این موضوع را پذیرفت
روند دادرسی میان رپیل و SEC تا پیش از صدور حکم
- 21 دسامبر ۲۰۲۰ بود که کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده، علیه ریپل‌لبز شکایت قانونی کرده و مدیران این شرکت را به ارایه اوراق بهاداری که ثبت‌نشده بودند، متهم کرد. با وجود این گارلینگ‌هاوس اعلام کرد که ریپل در دادگاه از خود دفاع خواهد کرد.
- 28 دسامبر ۲۰۲۰، کوین‌بیس، که یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های ارز دیجیتال به شمار می‌رود، توکن XRP را از پلتفرم خود حذف کرد؛ این اقدام بهاحتمال زیاد تحت تاثیر اختلاف حقوقی میان ریپل و SEC و ابهام درباره دسته‌بندی XRP در اوراق بهادار صورت گرفت.
- پس از آن و در نخستین گام جدی، ریپل ۲۹ ژانویه ۲۰۲۱ از دادگاه خواست تا SEC را ملزم‌به انتشار اطلاعاتی کند که بر پایه آن بیت‌کوین و اتریوم را در زمره اوراق بهادار ارزیابی نکرده بود که تا مدت‌ها این درخواست بی‌جواب و مسکوت ماند.
- همچنین در تاریخ ۳ مارس، لارسن و گارلینگ‌هاوس نامه‌ای به دادگاه ارسال کردند که استدلال می‌کرد SEC درباره طبقه‌بندی XRP به‌عنوان اوراق بهادار، به‌اشتباه عمل کرده و قضاوت SEC را درباره ادعایش نسبت به فعالان بازار، مورد سوال قرار دادند.
- در تاریخ ۸ مارس ۲۰۲۱، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده در پاسخ به استدلال‌های لارسن و گارلینگ‌هاوس، از قاضی دادگاه برای رسیدگی فوری به این موضوع درخواست کرد. همچنین در حین جلسات استماع، SEC درخواست کرد که دادگاه حکمی برای انتشار و بررسی پرونده‌ها و اطلاعات مالی مدیران ارشد ریپل در دهه گذشته دهد.
- مدیران ریپل هم ۱۲ مارس ۲۰۲۱ در نامه‌ای به‌صورت متقابل درخواست کردند که دادگاه با چنین اقدامی موافقت نکند؛ نامه آن‌ها خطاب به «سارا نتبرن» (Sarah Netburn)، قاضی دیگر در آن ناحیه و البته از قاضیان اصلی پرونده بود و آن‌ها استدلال کردند که این درخواست «ناقض امور حریم شخصی» آنهاست.
- با تغییر دولت در آمریکا در سال ۲۰۲۱ انتظار می‌رفت ریاست جدید SEC این دعوای حقوقی را پایان دهد که چنین نشد.
- در ۲۲ مارس ۲۰۲۱، قاضی سارا نتبرن حکم داد که XRP دارای ارزش و کاربرد ارزی است که آن را از ارزهای رمزنگار‌ی‌شده‌ای مانند بیت‌کوین و اتر متمایز میکند؛ این حکم پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در این پرونده نشان داد و تمایز بین دارایی‌های دیجیتال را برجسته کرد.
- در ۹ آوریل ۲۰۲۱، بالاخره دادگاه ناحیه جنوبی نیویورک اعلام کرد که انتشار اسناد و اطلاعات مالی افراد و کارکنان ریپل ناقض حریم شخصی آنهاست و SEC تنها میتواند به مواردی دسترسی داشته باشد که مربوط‌به خریدوفروش XRP است.
- در ۱۳ آوریل ۲۰۲۱، «هستر پیرس» (Hester Peirce)، کمیسیونر SEC، توکن «سیف هاربر پروپوزال» (Safe Harbor Proposal) را منتشر کرد و پیشنهادی برای معافیت این توکن از قرار گرفتن در زمره اوراق بهادار به‌مدت سه سال مطرح شد؛ با این هدف که توسعه‌دهندگان این توکن در این مدت بهتر بتوانند موقعیت خود را در میان شبکه‌های غیرمتمرکز درک کنند.
- ۷ می ۲۰۲۱، باز هم قاضی دادگاه درخواست SEC را برای دسترسی به تمامی اطلاعات فروش XRP دریافت کرد که ۳۰ می این درخواست رد شد.
- 14 ژوئن ۲۰۲۱، دادگاه مهلت SEC برای افشای سیاست‌های این نهاد درباره ارزهای دیجیتال را تا ۳۰ آگوست تمدید کرد؛ این تمدید به SEC زمان بیشتری داد تا عملکرد خود را درباره مبادله ارزهای دیجیتال و تضاد منافع احتمالی منتشر کند.
- ۱۰ آگوست ۲۰۲۱، کمیسیون خواستار دسترسی کامل به مذاکرات و پیا‌م‌ها و ایمیل‌های میان ریپل و شرکت «اسلک» (Slack) شد؛ چراکه مدعی ناقص بودن موارد ارسالی ازسوی ریپل بود. ریپل ابتدا با عنوان آن‌که اطلاعات پاک شده و بازیابی یک ترابایت اطلاعات و مذاکره بیش از یک میلیون دلار هزینه دارد، از دادگاه خواست تا این درخواست را رد کند که این بار قاضی به‌نفع SEC رای داد.
- ریپل درخواست مجدد خود را برای انتشار سیاست‌ها و ضوابط این نهاد درباره ارزهای دیجیتال، در آگوست ۲۰۲۱ مطرح کرد، ۳۱ آگوست و طبق مهلتی که تمدید شد بود، SEC با هدف روشن شدن اقداماتش و تاثیر بالقوه آن بر پرونده، ملزم به افشای سیاست‌های داخلی خود درباره مبادله ارزهای دیجیتال شد.
- ۳ سپتامبر قاضی به انتشار سیاست‌های داخلی SEC رای داد. همچنین در همین زمان‌ها، دادگاه کمیسیون را ملزم کرد سیاست‌های خود را در قبال کارکنان و معاملاتشان منتشر کند که موجب رد درخواست ریپل برای انتشار جزییات معامله کارکنان SEC شد.
- 15 اکتبر ۲۰۲۱، مهلتی برای جمع‌آوری نظر کارشناسان درباره رمزنگاری و اوراق بهادار تعیین شد؛ هدف از این کار، ارایه دیدگاه‌های متخصصان مختلف درباره پرونده بود.
- 24 ژانویه ۲۰۲۲، قاضی نتبرن به SEC تا ۱۷ فوریه مهلت داد تا درباره تصمیم قبلی خود که آزمایشگاه ریپل را ملزم‌به افشای برخی اسناد حساس دولتی می‌کرد، تجدیدنظر کند.
- در ماه ژوئن ۲۰۲۲ کمی اوضاع برای ریپل پیچیده و ناامیدکننده به‌نظر می‌رسید. مدیرعامل ریپل در مصاحبه‌ای گفت که درصورت شکست در دادگاه، این پروژه و شرکت ریپل‌لبز از ایالات متحده خارج خواهد شد.
- 17 سپتامبر ۲۰۲۲، ریپل‌لبز و SEC درخواست‌های اولیه خود را برای قضاوت ارایه دادند که گام مهمی در روند دادرسی قانونی بود. این طرح‌ها و استدلال‌ها، موضع هر یک از دو طرف را درباره پرونده تشریح می‌کرد.
- 21 سپتامبر ۲۰۲۲، دادگاه درخواست «اتاق بازرگانی دیجیتال» (Chamber of Digital Commerce)، یک گروه آمریکایی حامی فناوری بلاک‌چین، را بررسی و با آن موافقت کرد.
- پس از پایان ضرب‌الاجل ۳۰ نوامبر، پاسخ‌های ریپل‌لبز و SEC که حاکی‌از دفاعیه آن‌ها درباره پرونده حقوقی بود، به‌صورت عمومی منتشر شد. این سندها، دیدگاه‌های بیشتری را درباره استدلال‌های حقوقی دو طرف به درخواست‌های طرف مقابل ارایه داد.
- ۲ دسامبر ۲۰۲۲، ریپل آخرین دفاعیه خود را ارایه داد و درخواست کرد که دادگاه اعلام کند ازسوی SEC مدرک کافی ارایه نشده است که نشان دهد XRP در دسته اوراق بهادار جای می‌گیرد.
- 22 دسامبر ۲۰۲۲، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده درخواست کرد که از انتشار اسناد «هینمن» (Hinman) درباره پرونده حقوقی ریپل جلوگیری شود؛ این اسناد شامل هرگونه ارجاع به این شرکت توسط ریپل‌لبز در دادگاه بود. اسناد هینمن شامل ارتباط و تاثیر بالقوه این شرکت در پرونده حقوقی طولانی‌مدت بین ریپل و SEC بود. «ولیلیام هینمن» (William Hinman)، مدیر سابق امور مالی کمیسیون بورس و اواق بهادار ایالات متحده بود که در ایمیل‌ها و نوشته‌های خود، بیت‌کوین و اتریوم را خارج از مقوله اوراق بهادار دسته‌بندی کرده بود.
- 12 ژوئن ۲۰۲۳، با وجود اصرار SEC برای نادیده گرفتن اسناد هینمن، پس از یک روند طولانی و قانونی، سرانجام این اسناد از مهروموم خارج شده و در دسترس عموم قرار گرفت. انتشار عمومی این اسناد، ابعاد جدید به نبرد حقوقی میان ریپل و SEC اضافه کرد. «استوارت آلدروتی» (Stuart Alderoty)، مدیر حقوقی ریپل‌لبز، درباره این موضوع چنین گفت که: «این دستاورد ارزش جنگیدن داشت.»
حکم نهایی پرونده ریپل و انتهای راه؟
درنهایت ۱۳ جولای ۲۰۲۳، قاضی آنالیسا تورس در حکم ۳۴ صفحه‌ای خود اعلام کرد که فروش و عرضه توکن ریپل XRP در صرافی‌های عمومی مصداق هیچ‌گونه قانون‌شکنی یا قرار گرفتن این رمزارز در حیطه اوراق بهادار نیست و درواقع، ریپل‌لبز از مهم‌ترین اتهامش تبریه می‌شود؛ بدین‌ترتیب این ارز دیجیتال در مبارزه قانونی خود با رگولاتورهای ایالات متحده، به موفقیت دست یافت.
«ریپل با فروختن توکن‌های XRP در صرافی‌های عمومی، قانونی را زیر پا نگذاشته است و این کار با قوانین اوراق بهادار فدرال مطابقت دارد.»
آنالیسا تورس(قاضی پرونده شکایت SECعلیه ریپل)
قاضی پرونده شکایت SEC علیه ریپل
هرچند کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا پس از این حکم، اعلام کرد که قصد دارد به تصمیم دادگاه اعتراض کند و از آنالیسا تورس خواست که تصمیمش در دادگاه تجدید نظر مورد بررسی قرار گیرد؛ چراکه از نظر این نهاد، توکن XRP در مبادلات عمومی، با قوانین اوراق بهادار فدرال آمریکا مطابقت دارد.
البته حکم تورس پیروزی کامل و شیرینی برای ریپل نبود؛ چراکه در ادامه این حکم، فروش این توکن به نهادهای برخی شرکت‌ها، سرمایه‌گذاری، شرکت‌های تامین سرمایه و نقدینگی را مصداق نقض قوانین و ضوابط اوراق بهادار و SEC تشخیص داد.
همچنین ۱۸ روز پس از این دادگاه بود که «جد راکوف» (Jed Rakoff)، قاضی منطقه‌ای ایالات متحده که در همان منصب آنالیسا تورس قرار داشت، برخلاف او حکم داد که ادعای SEC مبنی‌بر این‌که توکن Terra USD که توسط ترافرم‌لبز (Terraform Labs) ارایه شده، هنگامی‌که در صرافی عمومی به فروش رفته، جزو اوراق بهادار دسته‌بندی می‌شود، قابل قبول است.
درنهایت هر دو سوی این پرونده، اعلام کردند که به‌نوعی پیروز پرونده شده‌اند.
تورس به این نتیجه رسید که فروش ۷۲۸.۹ میلیون دلاری XRP توسط این کسب‌و‌کار به صندوق‌های تامینی و سایر مشتریان نهادی، شامل فروش ثبت‌نشده اوراق بهادار می‌شود که به SEC یک پیروزی جزیی می‌دهد. بنابراین مدیران کمیسیون ابراز امیدواری و خوشحالی کردند که ریپل مرتکب نقض قوانین شده است.
از سوی دیگر، مدیران ریپل و فعالان صنعت کریپتو نیز این رای را پیروزی بزرگی برای جهان بلاک‌چین ارزیابی می‌کنند.
«امیدوارم این اتفاق به مشتریان موسسه‌های مالی این اطمینان را دهد که حداقل در تلاش برای حل مشکلاتی که در تجارت خود تجربه می‌کنند، وارد گفت‌وگو شوند.»
استوارت آلدروتی، مدیر حقوقی ریپل‌لبز
برای مثال، صرافی جمینی (Gemini) که پس از شکایت SEC، امکان معامله ریپل را از پلتفرم خود حذف کرده بود، پس از این حکم دادگاه اعلام کرد قابلیت معامله ریپل را دوباره فعال میکند.
جمینی حتی پا را از این فراتر گذاشته و در حساب توییتری خود ویدیویی منتشر کرد که در آن، ریپل در مبارزه‌ای، SEC را شکست می‌دهد. او در ادامه این ویدیوی طنزآمیز خود، تصویری از «گری گنسلر» (Gary Gensler)، رییس کمیسیون بورس و اوراق ایالات متحده، منتشر کرد که می‌گوید: «زمین یک اوراق بهادار است.» و پس از آن ریپل را به تصویر کشیده که برای رهایی از این حکم، به ماه مهاجرت میکند.
گنسلر تا کنون بیش از ۱۰۰ پرونده را علیه ارزهای دیجیتال به جریان انداخته؛ هرچند بسیاری از این پرونده‌ها درنهایت مختومه شده است.
«کمیسیون برای مقابله با چالش‌های ثبات مالی که فناوری‌های جدیدی مانند تحلیل‌های پیش‌بینی‌کننده و یادگیری ماشینی ارایه میکند، به «تفکر جدید» نیاز دارد.»
گری گنسلر، رییس کمیسیون بورس و اوراق ایالات متحده
در حالی‌که رای دادگاه، برای صرافی‌های ارز دیجیتال و اکوسیستم بلاک‌چینی، به‌نوعی پیروزی به حساب می‌آید، زمانی‌که از گنسلر پرسیدند که آیا این حکم بر موضع او درباره ارزهای دیجیتال تاثیر می‌گذارد، گنسلر که در طفره رفتن از پاسخ‌گویی مهارت دارد، گفت که این دعوای حقوقی هنوز به پایان نرسیده و ادامه دارد.
با وجود این، گنسلر عنوان کرد از حکم اخیر قاضی مبنی‌بر این‌که ریپل‌لبز قوانین اوراق بهادار فدرال را نقض نکرده، ناامید شده و به نظر او این تصمیم، ضربه بزرگی به تلاش‌هایش برای مهار ارزهای دیجیتال است. او همچنین اظهار کرد: «کمیسیون همچنان در حال ارزیابی تصمیم دادگاه است، البته ما از بخشی از حکم قاضی که معتقد است ریپل نباید توکن‌های XRP خود را به‌صورت مستقیم به سرمایه‌گذاران می‌فروخت، خرسندیم.»
روند قانونی بهاحتمال پس از پیروزی دوجانبه برای هر دو طرف دعوا یعنی SEC و XRP ادامه خواهد یافت. حالا ریپل ممکن است به حکم دادگاه اعتراض کند یا دلایل جدیدی برای موافقت نکردن با حکم دادگاه اضافه کند. البته ریپل همچنین ممکن است برای حل‌وفصل مشکلات باقی‌مانده، با SEC توافق کند.
هرچند باید به خاطر داشت که پرونده‌هایی هم‌زمان با پرونده ریپل و مرتبط‌با آن و دیگر موارد شبیه آن برای صرافی‌های بایننس و کوین‌بیس از سوی SEC به جریان افتاده و هنوز تعیین تکلیف نشده است.
«ما در سه ماهه آخر سال ۲۰۲۰ درآستانه امضای قراردادی با یک ناشر استیبل‌کوین بودیم، اما این معامله هرگز محقق نشد زیرا در همان دوره بود که SEC شکایتی علیه ریپل تنظیم کرد.»
دیوید شوارتز، مدیر ارشد فناوری ریپل
چرا دعوای حقوقی ریپل و SEC اهمیت دارد؟
دعوای حقوقی ریپل و SEC از این جهت برای ارزهای دیجیتال مهم است که میتواند درباره وضعیت نظارتی ارزهای دیجیتال و این‌که چطور باید توسط SEC دسته‌بندی شوند، شفافیت ایجاد کند. اگر دادگاه با ادعای SEC موافقت می‌کرد، می‌توانست برای برخورد با دیگر ارزهای دیجیتال، آینده دردناکی را رقم بزند؛ چرا که این موضوع به افزایش رگولاتوری و نظارت بر این صنعت منجر می‌شود. این موضوع نه‌تنها بر ریپل و XRP، بلکه بر پروژه‌های دیگری که عرضه اولیه کوین (ICO) دارند یا توکن می‌فروشند نیز تاثیر می‌گذارد.
پرونده SEC علیه ریپل زمانی به راه افتاد که پروژه‌های بلاک‌چینی با کمترین نظارت و رگولاتوری در حال فعالیت بودند و این موضوع شوک‌های بزرگی را میان ارزهای دیجیتال ایجاد کرد. ترس از این‌که از این پس کریپتوکارنسی قرار است زیر سایه نهادهای نظارتی باشد، همواره وجود داشت؛ اما این پرونده بارزترین نمونه از رگولاتور اوراق بهادار بود که عرضه اولیه کوین را هدف قرار داد.
به‌طور کلی، حکمی که درنهایت برای دادگاه ریپل و SEC جاری می‌شود ممکن است پیامدهای گسترده‌تری برای رگولاتوری ارزهای دیجیتال و سایر دارایی‌های دیجیتال داشته باشد؛ این حکم میتواند به‌عنوان الگویی برای نحوه رسیدگی به روندهای رگولاتوری مشابه علیه شرکت‌های رمزارزی در آینده عمل کند.
«بیل مورگان» (Bill Morgan) وکیل و علاقه‌مند به ارزهای دیجیتال معتقد است که SEC قصد دارد همه رمزارزها را تحت قانون اوراق بهادار تعریف کند. او می‌گوید فعالیت‌های اخیر SEC فقط صرافی‌های رمزنگاری را هدف قرار نمی‌دهد، بلکه بر توسعه‌دهندگان و ارایه‌دهندگان کیف‌پول‌های کریپتویی نیز تاثیر خواهد داشت. به گفته مورگان، اختلال در پیشرفت، یکی از تاثیرهای دادخواست SEC بر جامعه رمزنگاری ارزی است.
«بعد از این‌که دعوای حقوقی ما تمام شود، مبارزه بسیاری دیگر از شرکت‌ها تازه شروع می‌شود. در هر صورت، مبارزه صنعت رمزارزها برای افزایش شفافیت قانونی باید ادامه داشته باشد.»
برد گارلینگ‌هاوس، مدیرعامل ریپل
سخن پایانی دعوای حقوقی میان ریپل و کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC)، نشان داد که دنیای کریپتو با چالش‌ها و همچنین تنگ‌نظری‌هایی از نظر قانونی و رگولاتوری روبه‌رو است و راه درازی برای دستیابی به نقطه‌ای اطمینان‌بخش در پیش دارد. البته باید این نکته را ذکر کرد که ایستادگی ریپل نقطه شروع مطمینی بود تا روند و سیاست‌ها روشن شده و راه برای احقاق حقوق صنعت ارزهای دیجیتال باز شود.
