آیا اکسیژن را می‌توان پشت میله‌های زندان حبس کرد؟ خیر. بیت‌کوین و به‌طور کلی بلاک‌چین دقیقن این‌گونه‌اند، هیچ‌کس توانایی محدود کردن آن‌ها را ندارد و بالاخره از جایی راه خود را باز می‌کنند.
عناوین این مقاله:
پس از ایجاد بیت‌کوین (Bitcoin) در سال ۲۰۰۸ پنجره بزرگی در اقتصاد جهانی به‌روی همگان گشوده شد. این پنجره گریزی است برای پشت‌سر نهادن بانک‌ها و قوانین محدودکننده آن‌ها در راستای انتقال و حفظ ارزش. آن زمان که قشر کوچکی از جامعه از مزایای بیت‌کوین مطلع شده و از آن بهره می‌بردند، اگر دولت آمریکا و دولت‌های بزرگ اقتصادی می‌دانستند بیت‌کوین قرار است محدودشان کند، آن را فوری در نطفه خفه می‌کردند و نمی‌گذاشتند اقتصادی سه تریلیون دلاری از آن پا بگیرد و به‌واسطه آن حجم زیادی از تراکنش‌های مالی که توسط گروه‌ها، سازمان‌ها و دولت‌های ناسازگارشان صورت می‌گیرد، از رصد آنان خارج شود.
حال اما در سال ۲۰۲۴ میلادی قرار داریم و اقتصاد رمزارز بسیار پخته‌تر از گذشته شده و فرصت‌ها و تهدید‌های تازه‌ای در این زمینه ایجاد شده است. بحث ما در این‌جا مربوط به این است که دولت ایران که تحت تحریم‌های شدید بین‌الملی قرار دارد آیا نسبت‌به این فرصت و تهدید‌ها آگاهی دارد، آیا به بهترین شیوه از آن در راستای دور زدن تحریم‌ها بهره می‌برد و در صورتی‌که پاسخ به این سوال خیر است، دلیل آن چیست؟
تاریخچه رمزارزها در ایران
ورود رمزارز به ایران به اوایل دهه ۱۳۹۰ باز می‌گردد. همزمان با شروع فعالیت شبکه بیت‌کوین، تقریبن می‌توان گفت ماینرها پیش‌قراولان رمزارز در ایران بودند. پس از آن رفته‌رفته ارزهای دیجیتال به‌صورت تصاعدی همان‌گونه که در جهان رشد می‌کردند در ایران هم به رشد خود ادامه می‌دادند، استخراج رمزارز تبدیل به فعالیتی سودمند اما زیرزمینی شده بود و صرافی‌های رمزارز انگشت‌شماری در کشور بدون نظارت قانون به مردم خدمات ارایه می‌دادند.
در آن سال‌ها هر کس نام بیت‌کوین را بر زبان می‌آورد گمان می‌رفت که از شبکه‌‌های هرمی سخن می‌گوید که فعالیتی کلاه‌بردانه بود و مردم ایران خاطرات خوبی از آن نداشتند و فوری با او برخورد می‌شد، پذیرش ارز دیجیتال در ایران از همان سال‌های اولیه با چنین موانعی مواجه شد اما به‌مرور زمان و با افزایش آگاهی مردم، این مساله تا حدودی بهبود پیدا کرد. هرچند همچنان نهادهای رسمی و دولت نسبت‌به رمزارزها بی‌توجه بودند.
اولین واکنشی که دولت ایران نسبت‌به رمزارزها از خود نشان داد، به بهمن‌ماه ۱۳۹۷ بازمی‌گردد. در آن زمان بانک مرکزی ضوابطی را برای رمزارزها تدوین و منتشر کرد که مفاد آن به شرح زیر بود؛
- خریدوفروش ارز دیجیتال برای کاربران ایرانی ممنوع نیست.
- استفاده از رمزارزها به‌عنوان یک روش پرداخت ممنوع است. (یعنی ما نمی‌توانیم در فروشگاه اینترنتی خود به‌جای دریافت وجه، ارز دیجیتال بیت‌کوین دریافت کنیم.)
- ارزهای رمزنگاری‌شده در صرافی‌هایی که مقررات را رعایت کرده‌اند، قابل خریدوفروش و تبادل است.
- توسعه کیف پول دیجیتال با درنظرگرفتن مقررات بخش کیف‌پول رمزارزی، برای اشخاص حقیقی و حقوقی مشکلی ندارد.
همچنین تا سال ۱۳۹۸ استخراج رمزارز در ایران هنوز قانون‌گذاری نشده بود، به همین دلیل شاهد اتفاقات عجیب و غریب در صنعت استخراج بودیم. تا این‌که درنهایت، همان سال آیین‌نامه اجرایی استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری‌شده، توسط معاون اول رییس‌جمهور اعلام و استخراج ارز دیجیتال در ایران قانونی شد. طبق این آیین‌نامه برای استفاده از دستگاه‌های استخراج باید از وزارت صمت مجوز دریافت کرد، در غیر این صورت ماینینگ ارز دیجیتال قانونی نیست و اشتراک برق آن‌ها قطع و دستگاه‌های آن‌ها توسط نیروی انتظامی توقیف می‌شود.
به گفته کارشناسان بازار رمزارز، این ضوابط و قانون‌گذاری‌های صورت‌گرفته توسط دولت و بانک مرکزی صرفن برداشتن باری از دوش آن‌ها بود و اثربخشی لازم در مواجهه با صنعت سودمند و متحول‌کننده ارز دیجیتال را نداشت، آن هم برای کشور تحریم‌زده ایران که باید از پتانسیل عظیم رمزارزها در جهت دور زدن تحریم‌ها نهایت استفاده را ببرد.
پذیرش ارز دیجیتال در ایران و استقبال مردم از تکنولوژی بلاک‌چین شاید در ابتدا اتفاق خوبی به نظر بیاید؛ ولی وقتی به بخش قانون‌گذاری و برخوردهای متفاوت قانون‌گذاران با مساله ارز دیجیتال و ماینینگ در ایران می‌رسیم، با مانعی بسیار بزرگتر مواجه می‌شویم که نمی‌توان زمان مشخصی برای از میان برداشتن آن متصور شد.
کشور تحریم‌زده‌ای مثل ایران باید از پتانسیل عظیم رمزارزها در جهت دور زدن تحریم‌ها نهایت استفاده را ببرد
اهمیت استفاده مناسب از رمزارزها در ایران
درست مانند هر نقطه از جهان که بهره بردن از تکنولوژی روز امری لازم است، در ایران هم باید از تکنولوژی روز به بهترین نحو بهره برد. تکنولوژی بلاک‌چین و رمزارزها به‌لحاظ اهمیت در همان جایگاهی هستند که هوش مصنوعی قرار دارد. بنابراین نباید لحظه‌ای از آن‌ها غافل شد. همچنین ایران به‌دلیل تحریم‌های ظالمانه آمریکا نمی‌تواند از تکنولوژی‌‌های روز نهایت استفاده را ببرد، علاوه‌بر این تحریم‌ها مناسبات مالی و اقتصادی ایران را هم به‌طور کلی تحت‌الشعاع قرار داده است. با وجود این تکنولوژی بلاک‌چین و رمزارز می‌تواند به‌علت خاصیت غیرمتمرکز بودن خود به‌راحتی بدون تاثیرپذیری از تحریم در ایران به‌کار گرفته شود. بلاک‌چین و رمزارزها می‌تواند به اقتصاد تحریم‌شده کشور جانی دوباره بخشد، حال اما نگرانی این‌جاست که دولت ایران نه‌تنها از رمزارزها مانند یک کشور نرمال غیرتحریمی استفاده نمی‌کند، بلکه در حال نادیده گرفتن فرصت‌های این صنعت و عقب افتادن در این زمینه است.
اهمیت استفاده از بلاک‌چین و رمزارز در زندگی روزمره برای مردم و دولت ایران دوچندان است، به‌این دلیل که اقتصاد تورمی عقب‌افتاده از اقتصاد جهانی ایران را اندکی به اقتصاد جهانی متصل می‌کند، چه به‌لحاظ سرمایه‌گذاری در رمزارزها و چه به‌لحاظ نقل و انتقال پول در سراسر جهان توسط مردم و دولت.
نتایج یک بررسی میدانی نشانی می‌دهد که ۱۷ درصد مردم ایران در گروه سنی ۱۸ تا ۶۵ سال، رمزارز دارند. این درصد بالاتر از میانگین جهانی با میانگین حدود ۹ درصد است. ایران رتبه ۲۸ را در استفاده از رمزارز در جهان دارد، ایرانیان از رمزارزها برای تراکنش‌های بین‌المللی، حفاظت از ارزش دارایی‌های خود، سرمایه‌گذاری و استخراج استفاده می‌کنند.
افزون‌بر این، استفاده از بلاک‌چین و رمزارزها توسط دولت می‌تواند باعث نوآوری در اقتصاد کشور شود و آن را از حالت سنتی و ناکارآمد خارج کند. با استفاده از فناوری توکن‌سازی می‌توان معضلات بازار املاک را حل کرد و سیستم توزیع اقتصاد کشور را در جهت عادلانه‌تر شدن بهبود بخشید. علاوه‌بر این استفاده از بلاک‌چین در اقتصاد توسط دولت می‌تواند به کاهش فساد در کشور منجر شود. همچنین استفاده از توکن‌های اختصاصی و ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین و اتریوم (Ethereum) در جهت صادرات و واردات با کشورهای دوست، معضل تحریم‌های بانکی را تا حدی برطرف می‌کند. به‌جز این‌ها در صورتی‌که موانع برداشته شود، استخراج رمزارز می‌تواند ارزآوری خوبی برای کشور داشته باشد و به‌علت وجود منابع خدادادی انرژی باعث جذب سرمایه‌گذار خارجی در ایران خواهد شد. اما اکنون می‌بینیم که به‌علت سنگ‌اندازی نهادهای دولتی متاسفانه هنوز صنعت استخراج در ایران بلاتکلیف و درحال فرصت‌سوزی است.
همچنان می‌توان موارد استفاده بی‌شماری برای ارزهای دیجیتال در ایران نام برد که در این‌جا به ذکر چند مورد پراهمیت آن اکتفا کردیم.
استفاده از بلاک‌چین و رمزارزها توسط دولت می‌تواند باعث نوآوری در اقتصاد کشور شود و آن را از حالت سنتی و ناکارآمد خارج کند
اقدامات مهم ایران در زمینه رمزارزها
- در سال ۱۳۹۷، بانک مرکزی ایران سندی تحت عنوان «الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها» را تهیه کرد که شامل سیاست‌ها و قوانینی برای نظارت و مجوزدهی به فعالیت‌های مربوط‌به رمزارزها بود.
- در تیر ۱۳۹۷، دولت ایران قصد خود برای راه‌اندازی یک ارز دیجیتال ملی را اعلام کرد که می‌تواند به ایرانیان اجازه دهد در شرایط تحریم تجاری، تراکنش‌های بین‌المللی انجام دهند.
- در سال ۱۳۹۹، بانک مرکزی ایران با همکاری نیروی انتظامی، بیش از ۲۰۰۰ مرکز استخراج غیرمجاز رمزارز را کشف و متوقف کرد.
- در سال ۱۴۰۰، رهبر انقلاب اسلامی در فتوایی بیان کرد که خریدوفروش و تولید ارزهای دیجیتال تابع قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران است. همچنین مالیات بر عایدی سرمایه رمزارزها از این سال وضع شد.
- نخستین ثبت سفارش واردات ایران با رمزارز در تاریخ ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ انجام شده و به‌گفته رییس کل سازمان توسعه تجارت، این کار با موفقیت انجام شد.
دلایل ناراحتی غرب از استفاده ایران از رمزارز
کشورهای غربی به سرکردگی ایالات متحده آمریکا در هر صورت مخالف هر رشد و توسعه‌ای در ایران هستند، حال می‌خواهد توسعه در بخش فرهنگ و هنر باشد یا در بخش رمزارز یا دیگر بخش‌ها. دولت‌های زورگوی غربی چون قادر به کنترل بلاک‌چین نیستند ترس و واهمه شدیدی از به‌کارگیری آن توسط مردم کشورهای تحریمی دارند، بلاک‌چین به‌علت ماهیت غیرمتمرکز خود تحریم‌ناپذیر و غیرقابل کنترل است از همین رو کشورهای تحریمی می‌توانند از رمزارزها در راستای منافع خود استفاده کنند. اما دولت‌های زورگو از این موضوع به‌شدت ناراحت هستند و از هیچ ترفند و اقدامی در جهت محدود کردن کشورهای تحریمی در استفاده از رمزارزها و بلاک‌چین دریغ نمیکنند.
بر اساس مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۹ توسط دانشگاه فلوریدا آمریکا منتشر شد، رمزارزها مسوول تضعیف دلار آمریکا و به‌دنبال آن فروریختن نظام مستحکم تحریم علیه کشورهایی مانند ایران و ونزویلا شناخته شدند. در این مقاله آمده است که رمزارزها تحریم‌های اعمال‌شده بر ملت‌های دیگر را که از ایدیولوژی غرب پیروی نمیکنند، تضعیف می‌کند. از همین‌رو مردم کشورهای تحریمی برای یافتن راهی که آن‌ها را از تورم فزاینده و سیاست‌های ناکارآمد دولت نجات دهد، رمزارزها را به‌علت ماهیت غیرمتمرکزشان انتخاب می‌کنند، به‌عنوان مثال از سال ۱۳۹۰ (زمان تاسیس بازار رمزارز) تاکنون که ارزش پول رسمی ایران یعنی ریال ده‌ها درصد افت کرده، رمزارز شماره یک بازار یعنی بیت‌کوین از هر واحد به قیمت ۱۰ هزار ریال به ۲۲ میلیارد ریال رسیده، یعنی معادل دو میلیون و ۲۰۰ هزار درصد رشد کرده است. با وجود مزیت‌های مالی و تجاری که یک ارز دیجیتال می‌تواند ارایه دهد، این فقط جنبه سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزهاست که نباید از آن غفلت کرد.
براساس مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۹ توسط دانشگاه فلوریدا آمریکا منتشر شد، رمزارزها مسوول تضعیف دلار آمریکا و به‌دنبال آن فروریختن نظام مستحکم تحریم علیه کشورهایی مانند ایران و ونزویلا شناخته شدند
علاوه براین طی اقدامی که در سال ۲۰۱۸ صورت گرفت «مایک گالاگر» (Mike Gallagher)، نماینده مجلس آمریکا، لایحه‌ای را به نام «قانون اقدام برای مسدودسازی منابع مالی غیرقانونی ایران» (Blocking Iran Illicit Finance Act) به مجلس نمایندگان آمریکا ارایه کرده و خواستار اعمال تحریم‌ها علیه موسسه‌های مالی ایران و جلوگیری از توسعه و استفاده از ارز دیجیتال در ایران شد.
این گزارش می‌افزاید که لایحه مربوطه توسط سناتور «تد کروز» (Ted Cruz) در سنا ارایه و او خواستار تحریم کسانی شد که در ارتباط با توسعه صنعت ارز دیجیتال در ایران خدمات ارایه می‌کنند.
پس از تصویب این لایحه تمام صرافی‌های متمرکز رمزارز از جمله بایننس (Binance) مکلف‌به اجباری کردن احراز هویت (KYC) برای کاربران شده و از ارایه خدمت به کاربران ایرانی در تمام زمینه‌ها منع شدند.
همچنین پس از آن صرافی‌های رمزنگاری مانند کوین‌بیس (Coinbase)، کراکن (Kraken)، لوکال بیت‌کوینز (LocalBitcoins) و وب‌سایت Blockchain.com دسترسی به پلتفرم‌های خود را برای تمامی کاربران ایرانی محدود کرده‌اند. حتی پلتفرم مبادلات ارز دیجیتال بیترکس (Bittrex) میلیون‌ها دلار از وجوه رمزنگاری کاربران ایرانی را تا سال ۲۰۱۹ بدون هیچ هشدار یا توضیح قبلی مسدود کرد.
در اقدامی مشابه، بازار ان‌اف‌تی (NFT) یا توکن غیرقابل تعویض اوپن‌سی (OpenSea) در مارس ۲۰۲۲ یک‌شبه ایرانیان را از پلتفرم خود حذف کرد. هیچ تبادل مالی مستقیمی در اوپن‌سی وجود ندارد و با این حال نه‌تنها دارایی‌های ان‌اف‌تی هنرمندان و سازندگان ایرانی از بین رفته است، بلکه همچنین خریداران آثار هنری ایرانی بدون هیچ هشداری دارایی خود را از دست داده‌اند.
از دیگر اقدامات کشورهای غربی علیه کشورمان، اضافه کردن نام ایران در لیست سیاه دفتر کنترل دارایی‌های خارجی (OFAC) برای مسدود کردن کیف‌پول‌های تتر (USDT) ایرانی‌ها بوده است.
همچنین بعد از رویداد ۷ اکتبر (حمله حماس به اسراییل) حساسیت دولت‌های غربی نسبت‌به استفاده رمزارز توسط حماس و حامیان آن بیشتر شده و در پی آن در تاریخ ۱۱ دسامبر ۲۰۲۳، شرکت تتر اعلام کرد که ۴۱ کیف‌پول تتر مرتبط‌با تحریم‌های آمریکا را مسدود کرده است، از همین‌رو کاربران ایرانی فعال در حوزه رمزارز باید حواس خود را بیشتر جمع کنند تا دارایی‌هایشان مسدود نشود.
علاوه براین دولت‌های غربی نگرانی ویژه‌ای در زمینه استخراج بیت‌کوین توسط ایران دارند. «تام رابینسون» (Tom Robinson) محقق بلاک‌چین و مفسر ارزهای دیجیتال در یک مقاله اعلام کرد کشور ایران سهم ۴.۵ درصدی از استخراج بیت‌کوین دارد و این موضوع به ایران اجازه می‌دهد تا تحریم‌های تجاری را دور بزند و صدها میلیون دلار بیت‌کوین به‌دست آورد که می‌تواند برای واردات و دور زدن تحریم‌ها استفاده شود. این امر پیامدهایی برای موسسه‌های مالی درگیر در معاملات دارایی‌های رمزنگاری ایجاد می‌کند و باید با آن مقابله شود.
در این گزارش آمده که ایالات متحده تقریبن یک تحریم اقتصادی کامل علیه ایران، از جمله ممنوعیت کلیه واردات ایران و تحریم موسسه‌های مالی ایران، اعمال کرده، صادرات نفت ایران در دهه گذشته ۷۰ درصد کاهش یافته و کشور را در رکودی عمیق همراه با بیکاری فزاینده و دوره‌های ناآرامی داخلی قرار داده است. با وجود این در مواجهه با این تحریم‌ها، ایران به یک راه‌حل خوب یعنی استخراج بیت‌کوین دست پیدا کرده است.
دولت‌های غربی نگرانی ویژه‌ای در زمینه استخراج بیت‌کوین توسط ایران دارند
سهم ایران از استخراج بیت‌کوین
گلایه!
نگرانی غرب از پیشرفت ایران در زمینه رمزارزها تازگی ندارد و مقاله‌هایی که در زمینه نگرانی غرب از به‌کارگیری رمزارز به آن‌ها اشاره شد، در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ منتشر شده است، زمانی که تعداد صرافی‌های رمزارز در ایران به تعداد انگشتان دست بود. حال جای تعجب این‌جاست که باوجود نگرانی عمیق غرب از بهره بردن ایران از رمزارز، چرا عده‌ای در داخل کشور با آن‌ها هم‌دست و یک‌صدا در جهت محدود ماندن و شکوفا نشدن صنعت کریپتو در ایران شده‌اند.
اقداماتی که در صورت انجام شدن موجب هراس بیشتر غرب می‌شود
۱- ارایه خدمات مالی غیرمتمرکز در داخل و خارج از کشور
یکی‌از مواردی که غرب از آن واهمه زیادی دارد، فعال کردن صرافی‌های ناشناس رمزارز در سطح جهانی توسط ایران است که می‌تواند به مردم سراسر جهان خدمات غیرمتمرکز مالی ارایه دهد و یکی از آن‌ها صرافی‌های غیرمتمرکز است.
صرافی‌های رمزارز غیرمتمرکز (DEX) زیادی اکنون در جهان فعال است که در حال ارایه خدمات به مشتریان خود هستند. درحال‌حاضر می‌توان با داشتن نقدینگی مناسب به تاسیس صرافی غیرمتمرکز به‌شکل پروتکل روی بلاک‌چین‌هایی مانند اتریوم، سولانا (Solana) و فانتوم (Fantom) اقدام کرد که به‌خاطر ساختار غیرمتمرکز خود، ضدتحریم و ضدفیلتر هستند و از این طریق می‌توان هم برای کشور ارزآوری کرد و هم به تبادل مالی در سطح جهان پرداخت.
صرفن جهت مقایسه جالب است بدانید حجم کل تجارت خارجی کشور به‌گفته «محمد رضوانی‌فر» معاون وزیر اقتصاد و رییس کل گمرک ایران در سال ۲۰۲۳ بالغ‌بر ۶۳ میلیارد و ۹۷۰ میلیون دلار بوده و حجم معاملات در صرافی غیرمتمرکز پنکیک‌سواپ (PancakeSwap) طی هفت روز ۶۱ میلیارد دلار بوده است.
۲-ارایه نوآوری و موارد استفاده جدید در حوزه بلاک‌چین و رمزارزها توسط ایران
به‌جرات می‌توان گفت در بین فناوری‌های موجود آنقدر که می‌توان در فضای بلاک‌چین نوآوری به‌خرج داد، در دیگر فناوری‌ها این‌گونه نیست. پس با درنظر گرفتن آن، دولت ایران می‌تواند با داشتن دیدگاه بسیار مثبت و با سرمایه‌گذاری در این بخش و راه‌اندازی رشته دانشگاهی و بها دادن به علم بلاک‌چین، این بخش را توسعه دهد. علاوه بر این بانک مرکزی با گشودن درهای فناوری بلاک‌چین به‌روی خود می‌تواند موجب توسعه صنعت توکن‌سازی و تامین‌مالی از این طریق شود که بسیار برای کشوری مانند ایران که هم با تحریم دست‌و‌پنجه نرم می‌کند و هم با فساد داخلی روبه‌رو است، ضرورت دارد.
۳-کنترل نرخ ارز به‌واسطه رمزارزها
دولت‌های جهان با واردات طلا ارزش پول ملی خود را حفظ می‌کنند. دولت روسیه در سال ۲۰۲۳ رتبه نخست واردات طلا در جهان را به خود اختصاص داد تا بتواند از پس تحریم‌های غرب برآید و ارزش پول ملی خود را حفظ کند. نمی‌توان منکر مزایای طلا شد و طبیعی است که بانک مرکزی ایران هم به ذخیره هرچه بیشتر طلا اقدام کند، اما بیت‌کوین اکنون طلای دیجیتال است با این تفاوت که سختی‌های طلا را ندارد و نقدشوندگی بسیار بهتری نسبت‌به طلا دارد. بانک مرکزی ایران می‌تواند با ذخیره کردن بیت‌کوین در خزانه هم از خطرات ذخیره دلار و دیگر ارزها در امان بماند و هم می‌تواند این‌گونه به مقابله با نوسانات نرخ ارز برآید، البته این در صورتی است که زیرساخت‌های لازم در کشور ایجاد شود.
لزوم قانون‌گذاری این بخش و اشتباهات قانون‌گذاران
از حرکت ناجوان‌مردانه غرب علیه مردم ایران که بگذریم، مسوولان ایرانی هم در حق صنعت رمزارز و بلاک‌چین کشور از هر ضربه‌ای دریغ نکردند و عملن تمرکززدایی را به یک وعده شکست‌خورده در کشور تبدیل کرده‌اند. مسوولان کشور با بی‌توجهی‌های دایمی خود به این صنعت آینده‌دار در حال فرصت‌سوزی هستند که دود آن به چشم نسل‌های بعد خواهد رفت، فرصتی که کشورهای همسایه خیلی خوب در حال استفاده بردن از آن هستند. برای مثال امارات متحده عربی به هاب منطقه خاورمیانه در زمینه رمزارزها تبدیل شده است. از اقدامات اساسی امارات در زمینه صنعت رمزارز می‌توان به حضور رسمی صرافی‌های رمزارز معتبر مانند بایننس، اقدام به تشکیل رمزارز با کشورهای دوست خود مانند روسیه، برنامه‌ریزی مدون توسط دولت در این زمینه، وضع قوانین رمزارز توسط دولت این کشور که در نوع خود منحصربفرد بود، تعیین تکلیف ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) در این کشور، تبدیل شدن امارات به یکی‌از ماینرهای اصلی بیت‌کوین در سطح بین‌المللی به‌لطف قانون‌گذاری توسط دولت و به‌طور کلی بهره بردن حداکثری از این صنعت پرخیر‌وبرکت توسط مردم و به‌خصوص جوانان این کشور اشاره کرد.
همچنین دولت همسایه شمال‌غربی کشورمان یعنی ترکیه رویکرد مثبتی نسبت‌به صنعت کریپتو دارد، مردم این کشور به‌علت افت ارزش لیر از صنعت کریپتو استقبال گسترده‌ای کرده‌اند. اگر به استانبول سرزده باشید تب رمزارزها را در این شهر به‌خوبی درک می‌کنید، مغازه‌های کوچکی در بازار بزرگ استانبول به خریدو فروش قانونی رمزارزها می‌پردازند که حتمن توجه شما را جلب می‌کنند، علاوه‌بر این حضور چشمگیر مردم ترکیه در رویداد دوکوین (Devcoin) بزرگ‌ترین رویداد توسعه‌دهندگان اتریوم (Ethereum) که در استانبول برگزار می‌شود را می‌توان دال بر این موضوع دانست. رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه گفته است که ترکیه باید در دنیای دارایی‌های دیجیتال تولیدکننده باشد نه مصرف‌کننده و این نشان‌دهنده رویکرد متفاوت مقامات ترکیه نسبت‌به صنعت رمزارز در مقایسه با ایران است. در حالی‌که ما در ایران با آن همه نیازی که به‌علت تحریم‌ها و تورم فزاینده به رمزارزها داریم، باید از کشورهای همسایه فرسنگ‌ها جلو باشیم اما به‌دلیل کم‌کاری مسوولان، تاکنون قافیه را به کشورهای همسایه باخته‌ایم که خطایی بس نابخشودنی است.
ما در ایران با آن همه نیازی که به‌علت تحریم‌ها و تورم فزاینده به رمزارزها داریم، باید از کشورهای همسایه فرسنگ‌ها جلو باشیم
توصیه به مقامات
۱. موجبات تسهیل و اقتصادی شدن حداکثری استخراج بیت‌کوین با دادن انرژی به قیمت مناسب:
استخراج رمزارز می‌تواند ارزآوری بی‌ریسک و خوبی برای کشور ایجاد کند. با توجه‌به دارا بودن ذخایر عظیم انرژی در ایران و ناتوانی در فروش این انرژی به‌علت تحریم‌ها، دولت می‌تواند با اختصاص این انرژی به ماینرها با قیمت مناسب و برداشتن موانع استخراج بیت‌کوین، به فروش یا ذخیره بیت‌کوین در خزانه اقدام کند و با این کار، با یک تیر دو نشان بزند؛ با این کار هم خام‌فروشی اتفاق نمی‌افتد و ارزش افزوده ایجاد شده و هم این‌گونه تحریم‌ها را دور زده است. علاوه بر این سرانه تولید برق کشور افزایش می‌یابد. دولت همچنین می‌تواند با برداشتن مالیات از این بخش باعث جذب سرمایه‌گذار خارجی در کشور شود.
۲. فراهم کردن امکانات تبادل حداکثری رمزارز در کشور مانند ترکیه برای افزایش سرمایه ملی:
دولت ایران می‌تواند با برداشتن مالیات بر عایدی سرمایه در رمزارزها برای مردم، باعث تشویق آن‌ها به سرمایه‌گذاری در بازار رمزارز شود، همانند دولت ترکیه که با تسهیل خریدوفروش رمزارز برای مردم باعث افزایش سرمایه ملی در کشورشان شده است.
۳. تسهیل خدمات مالی غیرمتمرکز با توکنیزه دارایی‌ها:
در صورتی‌که دولت ایران گام‌های اساسی در زمینه رمزارز برداشته و موانع کار را بردارد و به رمزارزها دیدگاه مثبتی داشته باشد، شاهد رقم خوردن اتفاق‌های خوشی در زمینه اقتصاد خواهیم بود. یکی از این گام‌ها که در شماره قبلی مجله به آن اشاره کردیم، تسهیل خدمات مالی غیرمتمرکز با توکنیزه کردن دارایی‌های واقعی است که خود موجب ایحاد تحول در اقتصاد می‌شود. در این زمینه سران سه قوه باید یک قانون جامع تعریف کنند. در صورت رخ دادن این اتفاق شاهد کم شدن فساد در مملکت خواهیم بود.
۴. تشویق شرکت‌ها برای استفاده از رمزارز در سطح بین‌الملل:
دولت روسیه در سال‌های گذشته با تشویق شرکت‌ها برای استفاده از رمزارز در سطح بین‌الملل باعث شده است که هم از سلطه دلار در جهان کاسته شود و هم تحریم‌ها را بهتر دور بزند و دولت ایران می‌تواند در این زمینه از روسیه الگوبرداری کند.
۵. تسهیل و فراهم کردن زمینه تبادل مالی به‌وسیله رمزارزها در کشور:
ایران می‌تواند مانند کشور السالوادور که به مردمش اجازه استفاده از رمزارزها در خریدوفروش و امور روزانه را داده است، این کار را انجام دهد، با این شرط که هر فرد مجاز به استفاده از رمزارز در یک سقف محدود برای تبادلات مالی روزانه خود باشد. با این کار هم به تنوع شیوه پرداخت کمک می‌شود و هم می‌توان به مردم در زمینه مقابله با تورم کمک کرد.
