شرکت‌های بزرگ مالی بر فناوری‌های نوین متمرکز شده‌اند و از این رو، در تلاشند تا در زمینه بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال هم گام‌هایی بردارند؛ در این میان آلفابت، شرکت مادر گوگل، در سال ۲۰۲۲ بالغ‌بر ۱.۵ میلیارد دلار در چهار استارتآپ بلاک‌چینی سرمایه‌گذاری کرده است.
عناوین این مقاله:
در مقاله‌ای با عنوان «غول دنیای اینترنت به از دست‌دادن جایگاه خود در فضای دیجیتال تن نمی‌دهد!» از شماره پیش پژوهش‌نامه بلاک‌چین، به بررسی موقعیت گوگل در صنعت وب ۳ پرداختیم؛ در آن نوشته توضیح داده شد که پرمخاطب‌ترین موتور جست‌وجوی اینترنتی در جهان چطور خود را به بستری برای رشد استارتآپهای صنعت بلاک‌چین (Blockchain) و وب ۳ تبدیل کرده و در تلاش است که این حوزه از نوآوری را تصرف کند. همچنین در آن مقاله، برخی از مشارکت‌ها و سرمایهگذاریهای هوشمندانه گوگل را در رسیدن به هدف یاد‌شده مورد بررسی قرار دادیم؛ در این نوشته قصدمان این است که بیشتر با جزییات پلتفرم‌های زیر نظر گوگل برای سرمایه‌گذاری در صنعت وب ۳ و بلاک‌چین آشنا شویم.
سرمایهگذاریهای آلفابت در استارتآپهای متمرکز بر بلاک‌چین و وب ۳
اواسط سال ۲۰۲۲، «بلاک‌دیتا» (Blockdata)، یک شرکت تحقیقاتی معتبر، در گزارشی به بررسی داده‌های ناشی از سرمایه‌گذاری ۱۰۰ شرکت برتر جهان پرداخت. این شرکت تحقیقاتی اطلاعات بانک‌های برتر و سازمان‌های مالی بزرگ را که در شرکت‌های صنعت کریپتو (Crypto) و بلاک‌چین سرمایه‌گذاری می‌کنند، بررسی کرد؛ طبق بررسی‌های این شرکت، کمپانی‌های بزرگ مالی نظیر گوگل در حال ترکیب منابع خود هستند تا از فناوری‌های به‌سرعت در حال توسعه بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال، بهترین استفاده را ببرند.
- یافته‌های بلاک‌دیتا نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۲، آلفابت، شرکت مادر گوگل، ۱.۵ میلیارد دلار در چهار استارتآپ زیر که بر بلاک‌چین و رمزارزها متمرکز هستند، سرمایه‌گذاری کرده است.
- «فایربلاکس» (Fireblocks): پلتفرم امانت‌داری دارایی‌های دیجیتال
- «دپر لبز» (Dapper Labs): یک شرکت مبتنی‌بر وب ۳ و بلاک‌چین
- «ولتاژ» (Voltage): ارایه‌دهنده ابزار‌های مبتنی‌بر زیرساخت بیت‌کوین
- «دیجیتال کارنسی گروپ» (Digital Currency Group): یک شرکت سرمایه‌گذاری خطر‌پذیر و متمرکز بر ارزهای دیجیتال
در ادامه مروری کوتاه بر هر یک از این شرکت‌ها خواهیم داشت.
سرمایه‌گذاری گوگل در فایربلاکس
فایربلاکس در سایت رسمی خود به آدرس fireblocks.com، این‌گونه معرفی شده است: «فایربلاکس مجموعه‌ای از برنامه‌ها را برای مدیریت عملیاتی دارایی‌های دیجیتال و یک پلتفرم توسعه‌یافته را برای راه‌اندازی کسب‌وکار شما بر بستر بلاک‌چین، ارایه می‌دهد». در واقع، این پلتفرم هر کسب‌و‌کاری را قادر می‌سازد تا به‌راحتی و ایمن از دارایی‌ها و ارزهای دیجیتال پشتیبانی کند.
در سال ۲۰۱۷، گروهی هکر به نام «لازاروس» (Lazarus) چهار صرافی کره جنوبی را هک کردند و تقریبن ۲۰۰ میلیون دلار بیت‌کوین به سرقت بردند. این حمله یک تحقیق گسترده سایبری به دنبال داشت که دو موضوع مهم را آشکار کرد: نخست، تغییر انگیزه مجرمان سایبری از هک پلتفرم‌های مالی سنتی به ارایه‌دهندگان دارایی‌های دیجیتال و دوم، پیچیدگی و فقدان راه‌حل برای ایمن‌سازی دارایی‌های دیجیتال در یک محیط سازمانی بود.
همین نتایج باعث شد که «مایکل شالوف» (Michael Shaulov)، «ایدان افرات» (Idan Ofrat) و «پاول برنگولتز» (Pavel Berengoltz)، سه عضو اصلی از پروژه تحقیقاتی فوق، به راه‌اندازی یک پلتفرم امنیتی برای دارایی‌های دیجیتال بپردازند که در نهایت فایربلاکس را ایجاد کردند. این پلتفرم به موسسات مالی کمک می‌کند تا با استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌ای نظیر «محاسبات چندبخشی» (Multi-Party Computation) یا MPC از دارایی‌های دیجیتال خود در برابر سرقت و هک محافظت کنند. همچنین فایربلاکس قصد دارد یک پلتفرم همه‌کاره ارایه کند که زیرساختی برای تجارت، ذخیره، انتقال و انتشار دارایی‌های دیجیتال در اختیار موسسات مالی قرار می‌دهد.
استارتآپ فایربلاکس در سال ۲۰۲۲ مورد حمایت صندوق رشد استارتآپهای کریپتویی وابسته‌به گوگل کلود واقع شد. از آن زمان به بعد، سرمایه‌گذاران نهادی دیگری روی این پروژه تمرکز کرده‌اند؛ گزارش‌ها نشان می‌دهد که در آخرین برآورد دوره مالی فایربلاکس، ارزش این استارتآپ کریپتویی به بیش از ۸ میلیارد دلار رسیده است.
سرمایه‌گذاری گوگل در دپر لبز
دپر لبز، یک استارتآپ کانادایی، به تمام مشتریان در سراسر جهان خدمات می‌دهد و از طریق سایت dapperlabs.com در دسترس است. این شرکت مبتنی‌بر بلاک‌چین با هدف ترکیب حوزه‌های مختلفی نظیر بازی، هنر، ورزش و تکنولوژی فعالیت می‌کند؛ در همین راستا مجموعههای بازی – دیجیتالی زیادی عرضه کرده است. همچنین اغلب به‌عنوان توسعه‌دهنده پلتفرم چند میلیون دلاری «ان‌بی‌ای تاپ‌شات» (NBA Top Shot) و بلاک‌چین «فلو» (Flow) شناخته می‌شود.
ان‌بی‌ای تاپ‌شات که در معنای لغوی به صحنه‌های برتر لیگ بسکتبال ان‌بی‌ای اشاره دارد، یک پلتفرم برای تولید و فروش توکن‌های غیرمثلی ان‌اف‌تی با موضوع بسکتبال است؛ به‌عبارت‌دیگر، ان‌بی‌ای تاپ‌شات یک پلتفرم مبتنی‌بر بلاک‌چین بوده که کاربران را قادر می‌سازد تا ویدیو‌ها و صحنه‌های بسکتبال را به‌صورت توکن ان‌اف‌تی ایجاد کنند، بخرند یا آن‌ها را به دیگران بفروشند.
فلو نیز به‌عنوان نسل جدیدی از بلاک‌چین‌های با اجماع اثبات سهام، برای گسترش پایه‌های وب ۳ و متاورس فعالیت می‌کند؛ این پروژه برای نسل بعدی اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها و دارایی‌های دیجیتال طراحی شده است، زیرا به‌گونه‌ای ساخته شده که برای انواع برنامه‌های غیرمتمرکز با مقیاس‌پذیری زیاد در حوزه‌های مختلف دیفای، دائو‌ها (DAO) یا سازمان‌های غیرمتمرکز خودگردان، پروژه‌های «عکس نمایه» (Profile Picture) یا PFP و ان‌اف‌تی‌ها بسیار مناسب است. به این ترتیب، فلو توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد که نوآوری کنند، محدودیت‌های فضای وب ۳ را پشت سر بگذارند و از این طریق، میلیاردها دلار برای این صنعت درحال‌رشد به ارمغان آورند.
«همان تحولی که ایمیل در صنعت پست به وجود آورد، بیت‌کوین در بانک‌ها ایجاد می‌کند.»
«ریک فالکوینگ» (Rick Falkvinge)
کارآفرین حوزه IT و رهبر حزب سیاسی دزدان دریایی سوئد (Piratpartiet)
از آن‌‌جایی‌که گوگل از داشتن مقام رهبری در قدرت‌بخشیدن به نسل بعدی شبکه جهانی وب که توسط بلاک‌چین تغذیه می‌شود، عبور نمی‌کند، روی استارتآپ دپر لبز و پروژه‌های تحت توسعه آن متمرکز شده است. گوگل با سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها قصد دارد، از برنامه‌های مبتنی‌بر بلاک‌چین استفاده کرده و طرف‌داران را به برندهایی که دوست دارند نزدیک‌تر کند؛ سپس از این طریق، راه‌های جدیدی را برای مصرف‌کنندگان ایجاد کند که خودشان خالق شوند. به این ترتیب، گوگل می‌تواند کاربران را قادر سازد که از طریق آن به اشکال جدیدی از تعامل دیجیتال دسترسی داشته و مالکیت خود را به طور امن‌تری پیگیری کنند.
سرمایه‌گذاری گوگل در ولتاژ
ولتاژ، یک شرکت فعال در زمینه ارایه خدمات مبتنی‌بر شبکه لایتنینگ بیت‌کوین (Lightning as a Service) یا LaaS، روی آدرس اینترنتی voltage.cloud در دسترس است؛ سایت این پروژه در پاسخ به سوال «ولتاژ چیست؟ و چرا باید انتخاب شود؟» چنین نوشته است:
«ولتاژ به تیم‌ها و پروژه‌های دارای مهندسی سازگار با زیرساخت‌های بیت‌کوین‌محور، قدرت سازمانی می‌دهد. با استفاده از ولتاژ می‌توانید سریع‌ترین و مقیاس‌پذیرترین روش‌های مبتنی‌بر لایتنینگ را دریافت کنید که با بالاترین استانداردهای امنیتی و حریم خصوصی مطابقت دارند. ولتاژ از طریق معماری شبکه لایتنینگ بیت‌کوین و در راستای «نقدینگی» (Liquidity)، «خدمات داده» (Data Services) و «گره» (Node)، مجموعه‌ای از ابزارها را برای پروژه‌ها ارایه می‌کند؛ بنابراین این پلتفرم می‌تواند «ارزش پیشنهادی» (Value Proposition) پروژه شما را برای ذی‌نفعان داخلی و خارجی افزایش دهد.»
همکاری گوگل با ولتاژ به هدف گسترش قابلیت و مکان‌های میزبانی این پروژه صورت گرفته؛ هدف آن‌ها این است که مشتریان بتوانند از شبکه بیت‌کوین و گره‌های مبتنی‌بر لایتنینگ در سطح جهانی استفاده کنند. طبق اعلامیه‌ای از گوگل کلود، این همکاری به شرکت‌ها امکان می‌دهد که از شبکه لایتنینگ، برای تسویه «پرداخت‌های فوری یا بلادرنگ» (Real-Time Payments) با «کارمزد تقریبن صفر» (Near-Zero Fees) استفاده کنند؛ تحولی که در نقل‌وانتقالات پول و ایجاد مدل‌های جدید کسب‌وکار، یک انقلاب محسوب می‌شود.
تیم ولتاژ معتقد است مشارکت آن‌ها با گوگل، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بر سه چالش کلیدی غلبه کنند؛ به‌عنوان مورد اول، آن‌ها به توانایی تسهیل نقل‌وانتقال پول از طریق شبکه لایتنینگ اشاره می‌کنند که یک جایگزین مقرون‌به‌صرفه برای شرکت‌های صنعت مالی و فین‌تک ارایه می‌کند. دوم، تیم ولتاژ می‌گوید که با پذیرش استاندارد شبکه لایتنینگ، مشاغل می‌توانند به یک پایگاه از مشتریان جهانی برسند. سوم، از طریق فعال‌شدن تراکنش‌های خرد و فوری که اجرای آن‌ها با روش‌های پرداخت سنتی دشوار است، شرکت‌ها می‌توانند مشتری خود را حفظ کنند، هزینه‌های جذب مشتری جدید را کاهش و «ارزش طول عمر مشتری» (Customer Lifetime Value) را افزایش دهند.
«ما شاهد ورود پول مدیریت‌شده و تا حدی پول نهادی به فضای [کریپتو] هستیم. بر اساس تجربه شخصی، افراد زیادی را می‌شناسم که در صندوق‌های تامینی یا سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مدیر و به‌طور شخصی در حال معامله ارزهای دیجیتال هستند. سوال این است که مردم از چه زمانی این کار را با شرکت‌ها و سرمایه‌های بزرگ خود شروع کنند؟»
«اولاف کارلسون وی» (Olaf Carlson-Wee)
مدیرعامل صندوق ارزهای دیجیتال «پالیچین کپیتال» (Polychain Capital) و رییس سابق تیم مدیریت ریسک در صرافی کوین‌بیس (CoinBase)
سرمایه‌گذاری گوگل در دیجیتال کارنسی گروپ
دیجیتال کارنسی گروپ یا دی‌سی‌جی (DCG) به آدرس اینترنتی dcg.co، یک شرکت فعال در زمینه «سرمایه‌گذاری جسورانه» (Venture Capital) است که ماموریت خود را سرعت‌بخشیدن به توسعه یک سیستم مالی بهتر می‌داند. دی‌سی‌جی با استفاده از شبکه، تخصص، بینش و سرمایه در اختیار خود، به ساخت و حمایت از شرکت‌های مبتنی‌بر بلاک‌چین و رمزارزها مشغول است؛ این شرکت با سرمایه‌گذاری در بیش از ۲۰۰ کمپانی از ۳۵ کشور مختلف، فعال‌ترین شرکت سرمایه‌گذار در صنعت ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود.
همچنین دیجیتال کارنسی گروپ، خود به‌عنوان یک شرکت مادر در چند استارتآپ بزرگ فضای رمزارزها شناخته می‌شود که تاکنون بیشتر ارزش‌گذاری سرمایهگذاریهای آن مخفی و ناشناس باقی مانده است. از آن جهت ناشناس تلقی می‌شود که در طول شش سال اول فعالیت خود، به‌صورت مشخص و آشکار، تنها ۲۵ میلیون دلار سرمایه اولیه جمع‌آوری کرده است؛ با وجود این، در اواخر سال ۲۰۲۱، دی‌سی‌جی بخشی از سهام شرکت خود را به «سافت بانک» (SoftBank)، یک شرکت مخابراتی ژاپنی و دو شرکت تابعه از آلفابت به نام‌های «کپیتال جی» (CapitalG) و «ریبیت کپیتال» (Ribbit Capital) فروخت. پس از این معامله که در یک قرارداد ۷۰۰ میلیون دلاری و به رهبری سافت بانک انجام شد، ارزش شرکت کریپتویی دی‌سی‌جی، تقریبن بیش از ۱۰ میلیارد دلار در آن زمان برآورد شد.
«بری سیلبرت» (Barry Silbert)، موسس و مدیرعامل دی‌سی‌جی، در رابطه با این قرارداد و فروش سهام می‌گوید: «این بخش از سرمایهگذاریهای گوگل و سافت‌بانک در دی‌سی‌جی، به‌منظور تامین مالی و جمع‌آوری پول نبود، بلکه در راستای فراهم‌آوردن شرایط برای سرمایه‌گذاران اولیه‌ای بود که می‌خواستند از سهام خود خارج شوند و کسب سود کنند.»
مالکیت سهام در دی‌سی‌جی، برای گوگل نشان‌دهنده اولین گام‌های این غول فناوری به سمت شرکت‌های صنعت کریپتوکارنسی بود. در این راستا، «دیوید لاوی» (David Lawee)، «شریک مدیریتی» (GP) در کپیتال جی، در یک مصاحبه با وال‌استریت ژورنال می‌گوید: «بین شرکت‌های اینترنتی در دوران «رونق دات‌کام» (Dot Com Boom) و شرکت‌های امروزی فعال در صنعت رمزارزها، شباهت‌هایی می‌بینم». او همچنین از دنیای امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) به‌عنوان یک فضای خاص و جالب نام می‌برد و اشاره می‌کند که نشانه‌هایی از ماندگاری قدرت کریپتو وجود دارد.
دوران رونق دات‌کام به افزایش سریع ارزش‌گذاری سهام فناوری در بازار بورس ایالات متحده اشاره دارد که در اواخر دهه ۱۹۹۰، توسط سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مبتنی‌بر اینترنت شکل گرفت؛ در طول رشد تصاعدی ناشی از افزایش محبوبیت شرکت‌های اینترنتی که به شرکت‌های «دات‌کام» (.COM) مشهور بودند، ارزش شاخص سهام «نزدک» (NASDAQ) بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰، از سطح ۷۵۰ به بیش از ۵۰۰۰ واحد افزایش یافت.
بین شرکت‌های اینترنتی در دوران «رونق دات‌کام» و شرکت‌های امروزی فعال در صنعت رمزارزها، شباهت‌هایی می‌بینم.
دیوید لاوی
شریک مدیریتی در کپیتال جی
چشم‌انداز فین‌تک با سرمایهگذاریهای کریپتویی گوگل
تعهد بخش اختصاصی گوگل کلود برای حمایت از بلاک‌چین و وب ۳ نشان‌دهنده تلاش گوگل در پیشرفت این فناوری و رساندن آن به سطح گسترده‌تری از مخاطبان است. تخصص گوگل در فناوری‌های مرتبط‌با «ابر بومی» (Cloud Native) مانند «کوبرنتیز» (Kubernetes)، مقیاس‌پذیری لازم را برای برآورد الزامات پذیرش سازمانی استارتآپهای کریپتویی فراهم می‌کند. همان‌طور که این استارت‌آپ‌ها خدمات خود را از طریق همکاری با گوگل کلود گسترش می‌دهند، شرکت‌ها در بخش‌های مالی و فین‌تک می‌توانند از قابلیت‌های صنعت بلاک‌چین و بیت‌کوین بیشتر استفاده کنند؛ قابلیت‌هایی نظیر شبکه لایتنینگ که برای ساده‌سازی فرآیندهای پرداخت، کاهش هزینه‌ها و کشف فرصت‌های تجاری جدید کاربردی است.
گزارش‌های بلاک‌دیتا نشان می‌دهد که علاوه بر گوگل، سامسونگ (Samsung)، بلک‌راک (BlackRock) و سایر شرکت‌های بزرگ دنیا، در حال سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها و محصولاتی از صنعت بلاک‌چین هستند که پتانسیل رشد و کاربرد دارند؛ این شرکت‌ها با هدف ادغام پروژه‌های یاد‌شده در مدل‌های تجاری خود و ارایه موارد خاص استفاده، سرمایه‌گذاری می‌کنند. طبق این گزارش‌ها، اگرچه میزان سرمایه‌گذاری آلفابت و سایر شرکت‌ها در پروژه‌های کریپتویی به‌سختی قابل‌پیگیری است، اما پول آن‌ها از طریق دوره‌های تامین مالی خصوصی، برخی روش‌های منحصربه‌فرد و سایر مکانیسم‌های سرمایه‌گذاری جذب این فضا می‌شود.
