قوانین کریپتو در ژاپن

چه چیزی در حال تغییر است؟

ژاپن همواره در خط مقدم تطبیق چهارچوب‌های نظارتی خود با پدیده در‌حال تغییر کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) و فناوری بلاک‌چین (Blockchain) بوده است. هیئت‌ها و سازمان‌های نظارتی در این کشور به‌طور مرتب در حال رصد و بررسی جزر و مدهای این دریای پر تلاطم بوده و هستند. آن‌چه مورد توجه ما در این مطلب قرار گرفته، تاثیر رویکردهای کشوری مانند ژاپن بر سرنوشت این فناوری نوپا و آشنایی با نوع نگرش این کشور و البته تاثیر آن بر سرنوشت اقتصادی، فناوری و سیاسی آن است.

مقررات جدیدی که انجمن تبادل ارز مجازی ژاپن (Virtual Currency Exchange Association) یا JVCEA معرفی و اجرا کرده، به‌شکل قابل توجهی موجب تسهیل روند افزوده شدن ارزها و توکن‌های دیجیتال به سیستم‌های عامل‌ تجاری این کشور شده است. مقرراتی که نه تنها به نفع فناوری‌های جدیدتر و نوظهور بلاک‌چینی خواهد بود، بلکه موجب تسهیل دسترسی شهروندان ژاپنی به ارزهای رمزنگاری‌شده مانند بیت‌کوین (Bitcoin) و سایر ارزهای دیجیتال خواهد شد.
نظارت‌های دقیق و جامعی که JVCEA در خصوص وضعیت رگولاتوری ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک‌چین انجام می‌دهد، موجب تقویت امنیت دارایی‌های سرمایه‌گذاران و سلامت بیشتر بازار رمز‌ارزها شده است. این شیوه نظارت موجب شده تا دارایی‌ دیجیتال کاربران از دارایی‌ صرافی‌های ارز دیجیتال تفکیک شده و فعالیت این صرافی‌ها مطابق با قانون ابزارهای مالی و بورس (Financial Instruments and Exchange Act) یا FIEA و قانون خدمات پرداخت (Payment Services Act) یا PSA قرار گیرد.
این تغییرات نشان‌دهنده پذیرش تدریجی کریپتو توسط بانک مرکزی و دولت ژاپن است تا این کشور به‌عنوان یکی از حامیان و پذیرندگان پیشرو ارزهای دیجیتال در جهان محسوب شود. در ادامه، روند این تحولات را در طول زمان بررسی می‌کنیم.

تحولات کلیدی و رویکرد استراتژیک ژاپن در سال‌های اخیر

اکتبر ۲۰۱۷ بود که آژانس خدمات مالی ژاپن (Financial Services Agency) یا FSA با به رسمیت شناختن بیت‌بانک (Bitbank) و سایر شرکت‌ها به‌عنوان اپراتورهای رسمی ارزهای دیجیتال، نقطه‌عطف مهمی را در مسیر تکامل ارزهای دیجیتال در این کشور رقم زد.

این حرکت موضع روشن ژاپن در پذیرش ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک‌چین را نشان می‌داد. پس از آن، بیت‌بانک با تاسیس یک شرکت تابعه به نام دیجیتال است تراست ژاپن (Japan Digital Asset Trust) یک همکاری استراتژیک را با شرکت سامیتومو میتسوی تراست (Sumitomo Mitsui Trust Holdings) آغاز کرد. هدف از این مشارکت، تقویت امنیت تراکنش‌ ارزهای دیجیتال برای رفع نگرانی‌های مربوط‌به نحوه نگهداری دارایی‌های رمزنگاری‌شده بود.

پس از آن در سال ۲۰۲۲، ا انجمن تبادل ارز مجازی ژاپن فهرستی از توکن‌ها و کوین‌ها، از جمله بیت‌کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، ریپل (XRP)، لایت‌کوین (LTC) و چند آلت‌کوین محبوب دیگر را تحت عنوان لیست سبز (Green List) تایید کرد تا معامله این ارزهای دیجیتال با فرآیند ساده‌تری انجام‌پذیر شود.
در همین زمان بیت‌بانک توکیو عرضه توکن‌های پشتیبانی‌شده خود را به ۱۸ ارز از جمله دش (Dash)، موناکوین (MONA) و غیره گسترش داد و تنوع رو به رشد بازار ارزهای دیجیتال ژاپن را به نمایش گذاشت.
موناکوین نمونه‌ای از سهم منحصربه‌فرد این کشور در چشم‌انداز جهانی ارزهای دیجیتال به شمار می‌رود. مونا نخستین ارز دیجیتال داخلی ژاپن است که در سال ۲۰۱۳ معرفی شد. این ارز در ژاپن بسیار محبوب است و برای انجام تراکنش‌های آنلاین و پرداخت‌های الکترونیکی استفاده می‌شود؛ تا جایی‌که گاهی از آن به‌عنوان رمزارز ملی ژاپن نیز یاد می‌کنند.

کاربرد موناکوین در ژاپن (با ارزش بازار حدودی ۴۵ میلیون دلار)، از حد انتظارات بسیار فراتر رفته و در حال حاضر در چند فروشگاه آنلاین و فیزیکی در ژاپن مورد پذیرش واقع شده است. تا جایی‌که شهروندان ژاپنی می‌توانند حتی در خرید و فروش املاک و مستغلات نیز از این ارز دیجیتال استفاده کنند. این یعنی در بازار داخلی این کشور، ارز دیجیتال به‌عنوان یک روش پرداخت آسان مورد تایید و استفاده قرار گرفته است.

چشم‌انداز نظارتی ژاپن برای ارزهای دیجیتال

ژاپن در خصوص رگولاتوری و قانون‌گذاری رمز‌ارزها تصمیمات هدف‌داری را اتخاذ کرده است. این کشور با هدف ساده‌سازی روند معاملات ارزهای دیجیتال، به‌دنبال جذب غول‌های سرمایه‌گذاری این حوزه از جمله بایننس (Binance) و اف‌تی‌ایکس (FTX) است. به همین منظور، دولت تغییرات کلیدی در بخش تنظیم مقررات ایجاد کرده است:

ساده‌سازی فرآیند لیست:

مقررات جدید به‌نوعی طراحی شده است تا روند لیست شدن ارزهای جدید و مبادلات آن‌ها ساده‌تر از گذشته انجام شود.

حمایت از مصرف‌کننده:

قانون حمایت از مصرف‌کننده برای ارزهای دیجیتال که در ماه مه ۲۰۲۰ تصویب شد، با هدف حفاظت از حقوق کاربران و دارایی‌های آن‌ها در برابر کلاه‌برداران احتمالی و افزایش شفافیت در معاملات صورت گرفت.

تطابق با قوانین مبارزه با پولشویی (AML) و تامین مالی تروریسم (CTF):

قوانین وضع‌شده در بخش خدمات پرداخت که از آوریل ۲۰۲۰ به اجرا درآمده است، اپراتورها و صرافی‌های رمزارزی را مجاب به تکمیل ثبت‌نام و احراز هویت کاربران کرده است.

انتظار می‌رود این تنظیمات قانونی، موجب سهولت بیشتر حضور بازیکنان داخلی و بین‌المللی در بازار ارزهای دیجیتال ژاپن شود و تمرکز بر حفاظت از حقوق مصرف‌کننده و رعایت مقررات AML و CTF، کشور ژاپن را به یک بستر امن برای ورود به اکوسیستم بلاک‌چین و کریپتو تبدیل کند.

نقش JVCEA و ابتکارات دولت ژاپن

یکی دیگر از رویکردهای قابل‌توجه ژاپن، حرکت به سمت پرورش یک اکوسیستم کریپتویی قوی و ورود چند بانک ژاپنی دیگر به این اکوسیستم بوده است. بانک‌هایی از جمله IBM، DBS و OCBC از جمله غول‌هایی هستند که همکاری با شرکت‌های رمزارزی را آغاز کرده‌اند. این همکاری‌ها یک تغییر محور اساسی است که به مشتریان اجازه می‌دهد تا در تجارت رمزدارایی‌ها مشارکت بیشتری داشته باشند.

از جمله همکاری‌های مشترک برای ادغام ارزهای رمزنگاری‌شده با خدمات مالی بانک‌های مرکزی می‌توان به همکاری ژاپن و چین اشاره کرد. هدف از این همکاری توسعه خدمات بانکی اصلی مانند ارز دیجیتال بانک‌های مرکزی (CBDC) در راستای تسهیل معاملات فرامرزی است که در حال حاضر در مرحله تحقیق و توسعه قرار دارد.

معاف از مالیات

از دیگر اقدامات تشویقی دولت ژاپن می‌توان به اعمال معافیت مالیاتی برای دارندگان ارزهای دیجیتال و ایجاد یک چهارچوب قانونی برای سازمان‌های خودمختار غیر‌متمرکز (DAOs) اشاره کرد.
این ابتکارات دولت و JVCEA در مجموع راه را برای یک بازار فراگیر و متنوع‌تر رمزارزی در ژاپن هموار می‌کند؛ که منعکس‌کننده رویکرد استراتژیک پذیرش ارزهای دیجیتال در ژاپن با تعهد حفظ یکپارچگی بازار و حفاظت از دارایی سرمایه‌گذاران است.

فرهنگ کریپتو در میان کسب‌و کارها، مصرف‌کنندگان، محصلان و تولیدکنندگان ژاپنی

ادغام فناوری کریپتو و بلاک‌چین با زندگی روزمره و امورات تجاری ژاپنی‌ها نیز به‌طور فزاینده‌ای مشهود است. این تغییر فرهنگ توسط عوامل مختلفی در حال ایجاد بوده و یکی از این عوامل ورود کریپتو به حوزه آموزش است.

دانشگاه‌های ژاپن در حال افزودن انواع دوره‌های آموزشی ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک‌چین هستند و به این ترتیب از نیروی کار متخصص و فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌ها برای رشد و توسعه این فناوری استفاده می‌کنند. این امر یک حرکت دو سر سود محسوب می‌شود؛ زیرا هم موجب اشتغال بیشتر و بهینه‌تر نیروهای متخصص و هم موجب رشد و توسعه هدفمند فناوری بلاک‌چین می‌شود. این هدف در نهایت به بهینه‌سازی و توسعه هرچه بیشتر برنامه‌های کاربردی بلاک‌چین جهت مدیریت زنجیره تامین و سیستم‌های نیازمند فناوری‌های غیرمتمرکز کمک می‌کند.

انرژی: تقاضای قابل توجه انرژی برای استخراج ارزهای دیجیتال، متخصصان را وادار به یافتن شیوه‌های پایدارتر و بهینه‌تر جهت تولید انرژی می‌کند.

گردشگری:

ژاپن سال‌ها خود را به‌عنوان یک مقصد دوستدار کریپتو معرفی کرده و به گردشگران اجازه می‌دهد تا هنگام سفر به این کشور دارایی‌های دیجیتال خود را خرج کنند.

پذیرش در خرده‌فروشی:

کسب‌وکارهای بزرگ جهانی مانند مایکروسافت (Microsoft)، استارباکس (Starbucks) و راکوتن (Rakuten) اکنون از ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌کنند که این امر نشان از پیروی این غول‌ها از سیاست‌های هدفمند ژاپن دارد. ارایه خدمات توسط درگاه‌های پرداخت مانند بکت (Bakkt) و کریپتوموس (Cryptomus) نیز نمونه‌ای دیگر از ارایه خدمات در حوزه خرده‌فروشی محسوب می‌شود.

دستگاه‌های ATM:

وجود دستگاه‌های خودپرداز بیت‌کوین در شهرهایی مانند توکیو، اوزاکا و ناگویا نشان از آمادگی زیرساختی ژاپن برای معاملات کریپتویی است.

پذیرش گسترده:

بیش از ۹ میلیون نفر از جمعیت کشور ژاپن دارایی‌های رمزارزی مختلف نگهداری می‌کنند و این آمار حاکی از پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال در کشور ژاپن است.

انطباق با قانون:

پلتفرم‌هایی مانند کریپتوموس وظیفه کنترل فعالیت‌های رمزارزی منطبق با قانون را عهده‌دار هستند تا حس اطمینان و شفافیت از سویی نقش تشویق‌کننده و از سوی دیگر نقش تضمین‌کننده را ایفا کند.

تمامی این ضوابط و زیرساخت‌ها به حضور قدرتمندتر کریپتو در آینده ژاپن کمک خواهد کرد.

بررسی چشم‌انداز آینده کریپتو در ژاپن

نقشه راه و رویکرد دولت کشور ژاپن به‌وضوح آینده کریپتویی این کشور را به تصویر کشیده است. انتظار می‌رود بازار ارزهای دیجیتال پس از رویداد هاوینگ ۲۰۲۴ (Bitcoin Halving) روند صعودی بیشتری را دنبال کند. تاریخ نشان داده که هر دوره هاوینگ به‌دلیل کاهش عرضه، افزایش قیمت بیت‌کوین را به همراه داشته است. این موضوع به‌صورت بالقوه اعتماد سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهد و موجب ورود سرمایه بیشتر، افزایش تقاضا در کنار کاهش عرضه بیت‌کوین در شبکه بیت‌کوین می‌شود.

تحولات در مقررات رمزدارایی‌ها در اقتصادهای بزرگ مانند ایالات متحده و اتحادیه اروپا، پتانسیل تاثیرگذاری قابل توجهی بر بازار جهانی دارد. ژاپن که به‌وضوح با موضع پیشگیرانه خود شناخته شده است، این تحولات را از نزدیک رصد می‌کند. مشارکت فعال این کشور در انجمن‌های بین‌المللی مانند G20 و کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF) بر تعهد خود برای شکل دادن به یک چهارچوب قانونی جهانی منسجم برای ارزهای رمزنگاری‌شده تاکید دارد.

انتظار می‌رود تکامل مداوم فناوری بلاک‌چین، همراه با پذیرش رو به رشد ارزهای دیجیتال از سوی کسب‌و‌کارها و موسسات، رشد این بازار را به همراه داشته باشد. اما استراتژی‌های بلندمدت با توجه‌به ماهیت بلوغ بازار و خطرات ذاتی مرتبط‌با سرمایه‌گذاری‌های رمزارزی، لزوم بررسی‌های پیشگیرانه و بررسی‌های جامع پیش از ورود به این حوزه را متذکر می‌شود.

رهبری ژاپن در پذیرش و قانون‌گذاری فناوری بلاک‌چین و رمزدارایی‌ها همراه با رویکردی آینده‌نگرانه، زیرساختی قدرتمند را برای آینده ارزهای دیجیتال در این کشور ایجاد می‌کند. همان‌طور که ژاپن از طریق سیستم‌های نظارتی استراتژیک و ابتکارات دولتی و JVCEA به حرکت در آب‌های پیچیده مقررات، نظارت و قانون‌گذاری رمزارزها ادامه می‌دهد، این کشور نه‌تنها یک محیط قابل دسترس و امن‌تر برای ارزهای رمزنگاری‌شده خواهد بود، بلکه خود را به‌عنوان یک شخصیت برجسته در جامعه جهانی رمزنگاری جا انداخته است.

جمع‌بندی

با نگاهی به آینده، تغییرات پیش‌بینی‌شده در بازار ارزهای دیجیتال که توسط تحولات نظارتی جهانی و پیشرفت‌های تکنولوژیکی هدایت می‌شود، چالش‌ها و فرصت‌هایی را به کشوری مانند ژاپن ارایه می‌دهد. رویکرد این کشور برای پذیرش این تغییرات، همراه با تلاش‌های مداوم آن برای ادغام کریپتو و بلاک‌چین در زندگی روزمره و تجاری مردم، آینده‌ای امیدوارکننده برای ارزهای دیجیتال را در ژاپن نشان می‌دهد.