تحلیلی از صندوق بینالمللی پول بر جریانهای فرامرزی بیتکوین
درک جریانهای فرامرزی (Cross-Border Flows) بیتکوین (BTC) بهدلیل پیامدهای نهفته آنها در اقتصاد کلان ضروری است. در این گزارش از پژوهشنامه بلاکچین به تحلیل جامعی از رویکرد صندوق بینالمللی پول یا آیاماف (IMF) نسبتبه بیتکوین و شناسایی تراکنشهای فرامرزی (Cross-Border Transactions) آن میپردازیم.
عناوین این مقاله:
بیتکوین (Bitcoin) واحد حساب و راهحلی برای انتقال ارزش در یک اکوسیستم دیجیتالی غیرمتمرکز و مبتنیبر فناوری بلاکچین، امکان تراکنشهای امن و شفاف را بدون نیاز به واسطههای قابل اعتماد فراهم میکند؛ ابزاری که در نوع خود یک رقیب قوی برای روشهای پرداخت برونمرزی وابسته به سیستمهای بانکی تلقی میشود.
این نوآوری با وجود نوسانات لحظهای قیمت و پشتیبانی نشدن توسط هیچ دارایی ملموس یا دولتی، توجه قابلتوجهی از سوی بخش خصوصی و نهادی به خود جلب کرده است.
تراکنشهای بیتکوین که با نام مستعار کاربر و در دو گروه: درونزنجیرهای (On Chain) و برونزنجیرهای (Off Chain) دستهبندی میشوند، نحوه شناسایی و تجزیهوتحلیل جریانهای فرامرزی سرمایه در جهان را پیچیده کردهاند.
صندوق بینالمللی پول در یک گزارش تحقیقاتی جامع و با استفاده از سه مجموعه داده مکمل، به مطالعه تراکنشهای فرامرزی بیتکوین پرداخته است؛ گزارشی که با ارایه تحلیلهای مبتنیبر آمار و ارقام، جریان سرمایهها در تراکنشهای فرامرزی بیتکوین را بررسی میکند. سپس از این طریق حقایق جدیدی از چالشها و مزیتهای موجود در این زمینه را فاش میکند.
این گزارش در سه بخش آماده شده است: بخش اول به بررسی جامعی از رویکرد کلی صندوق بینالمللی پول نسبتبه بیتکوین و تراکنشهای آن پرداخته است. در بخش دوم روشهای شناسایی تراکنشهای فرامرزی بیتکوین و فرضیات مورد استفاده برای اندازهگیری جریانهای سرمایه ناشی از این تراکنشها آمده است. بخش سوم نیز یافتههای تحقیق و حقایق مبتنیبر تحلیل آماری و تجربی تراکنشهای فرامرزی بیتکوین را ارایه میدهد.
رویکرد مبهم، اما همهجانبه آیاماف نسبتبه بیتکوین
صندوق بینالمللی پول، نهادی که اغلب بهعنوان قطب ثبات مالی و یکی از تاثیرگذارترین سازمانها در همکاریهای اقتصادی در جهان شناخته میشود، موضع تقریبن مبهم و همهجانبهای نسبتبه بیتکوین دارد؛ مبهم به آن دلیل که مشخص نیست طرفدار بیتکوین است یا مخالف آن! و همهجانبه از این جهت که آیاماف در گزارشهای خود، تمام مزایا و معایب بیتکوین را در نظر میگیرد؛ همچنین رویکرد جامعی برای بررسی این فناوری و پیامدهای آن دارد.
برای درک سادهتر این موضوع، دو اقدام تقریبن متمایز از این سازمان جهانی نسبتبه بیتکوین را در این بخش یادآوری میکنیم:
آیاماف: بیتکوین، تهدیدی برای ثبات اقتصادی جهان
در سال ۲۰۲۱، زمانیکه کشور السالوادور بیتکوین را قانونی معرفی کرد و آن را بهعنوان یک راهحل پرداخت مناسب برای کسبوکارها در نظر گرفت، صندوق بینالمللی پول نسبتبه قانونیکردن بیتکوین و رمزارزها هشدار داد. این نهاد در بیانهای اظهار کرد که ممکن است بیتکوین خطرهای قابلتوجهی برای مصرفکنندگان و یکپارچگی و ثبات مالی کشور پذیرنده آن داشته باشد.
آیاماف اعلام کرد: در حالیکه بیتکوین و ارزهای دیجیتال این قابلیت را دارند که سیستمهای پرداخت را کارآمدتر کنند، اما تصمیم السالوادور برای قانونی کردن بیتکوین یک اقدام ریسکی است.
پذیرش گسترده یک ارز دیجیتال مانند بیتکوین میتواند به بیثباتی اقتصادی منجر شود؛ بنابراین اعتبار هر کشور که یک دارایی دیجیتال مانند بیتکوین یا هر رمزارز دیگری را قانونی میکند، به خطر خواهد افتاد.
«توبیاس آدریان» (Tobias Adrian)
مشاور مالی و مدیر بخش بازاریابی صندوق بینالمللی پول
آیاماف: بیتکوین، یک ابزار مالی ضروری
از سوی دیگر، گزارش اخیر منتشرشده از صندوق بینالمللی پول در آوریل ۲۰۲۴ نشان میدهد که از نظر این سازمان، بیتکوین به یک گزینه مالی ضروری برای حفظ ثروت تبدیل شده است. بر اساس گزارش جدید آیاماف، در بحبوحه بیثباتی مالی حاکم در جهان، بیتکوین بهطور چشمگیری بهعنوان یک کانال حیاتی برای جریانهای مالی فرامرزی عمل میکند.
این گزارش که با عنوان «آغازی برای جریانهای فرامرزی بیتکوین» (A Primer on Bitcoin Cross-Border Flows) منتشر شده است، چگونگی استفاده از ماهیت غیرمتمرکز بیتکوین را آشکار میکند؛ گزارشی که کارایی بیتکوین در دور زدن سیستمهای بانکی سنتی را بهویژه در مناطقی که با مشکلات اقتصادی یا کنترل شدید سرمایه توسط نهادهای نظارتی مواجه هستند، برجسته میکند.
گزارش آیاماف حجم معاملات قابلتوجهی را نشان میدهد که از کشورهایی مانند آرژانتین و ونزوئلا سرچشمه میگیرند؛ کشورهایی که شهروندان با تورم شدید و کنترلهای مالی سختگیرانه مواجه هستند. در این مناطق، بیتکوین فراتر از یک ابزار سرمایهگذاری جسورانه فرض میشود و بیشتر به یک ابزار مالی ضروری برای حفظ ثروت و دسترسی به بازارهای جهانی تبدیل شده است.
صندوق بینالمللی پول همچنین در گزارش جدید خود، نسبتبه خطرات جدی مرتبطبا استفاده گسترده از بیتکوین برای جریانهای فرامرزی هشدار داده؛ آیاماف معتقد است بهدلیل فقدان نظارت کارآمد بر این صنعت و حریم خصوصی ارایهشده توسط ارزهای رمزنگاریشده، بهاحتمال تلاشهای نظارتی در کنترل تراکنشهای مالی برای جلوگیری از فعالیتهای غیرقانونی مانند پولشویی پیچیده خواهد شد.
آیاماف در این مطالعه با رویکرد منحصربهفرد خود به بررسی روند استفاده از بیتکوین در آن سوی مرزها پرداخته است؛ به این ترتیب نشان میدهد که تراکنشهای بیتکوین نهتنها از نظر حجم قابلتوجه هستند، بلکه در مقایسه با جریانهای سرمایه در روشهای سنتی، ویژگیهای یکتایی ارایه میدهند.
برخلاف جریان سرمایهگذاریهای خارجی مبتنیبر روشهای سنتی که نسبتبه شاخصهای اقتصادی مانند «قدرت ارز» (Currency Strength) حساس هستند، جریان سرمایههای مبتنیبر بیتکوین به پارامترهای سنجش احساسات حاکم در فضای کریپتو همبستگی بیشتری نشان میدهند؛ پارامترهایی نظیر «شاخص ترس و طمع» (Fear and Greed Index) که میزان اعتماد کاربران نسبتبه نوسانات بازار کریپتو را ارزیابی میکند.
ساکنان کشورهایی که مقررات مالی محدودکنندهای دارند، به بیتکوین روی میآورند تا آزادانهتر سرمایه خود را از مرزها عبور دهند.
صندوق بینالمللی پول
در مجموع میتوان گفت موضع آیاماف نسبتبه رمزارزها اینگونه به نظر میرسد: صندوق بینالمللی پول معتقد است دولتها همواره ملزمبه تقویت مقررات و نظارت بر اکوسیستم بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال هستند؛ زیرا این نهاد جهانی به دنیای ارزهای دیجیتال علاوه بر پتانسیلهای کارآمد و مثبتی که این داراییها دارند، خطرهایی از قبیل موارد زیر را نسبت میدهد:
- نوسانات قیمت
- خطرات زیستمحیطی
- جرایم و کلاهبرداریهای مرتبط
به نظر میرسد آیاماف خواستار همکاریهای بینالمللی و چهارچوبهای نظارتی است که جنبههای منحصربهفرد ارزهای دیجیتال را در بر میگیرد. چنین اقداماتی به کاهش خطرات کمک میکند و در عین حال از مزایای ارزهای دیجیتال، بهویژه نوعی ابزار مالی برای آزادی اقتصادی در کشورهایی با محیطهای مالی محدود حمایت خواهد کرد.
شناسایی و ارزیابی جریانهای فرامرزی بیتکوین
صندوق بینالمللی پول برای اندازهگیری و شناسایی تراکنشهای فرامرزی بیتکوین روشها و محرکهایی را در فرضیات خود لحاظ کرده است که در این بخش از مقاله به آنها خواهیم پرداخت؛ روشهایی که زمینه را برای درک مقیاس و تاثیر تراکنشهای بیتکوین در سراسر مرزهای بینالمللی فراهم میکند.
انواع تراکنشها و جریان سرمایههای مبتنیبر بیتکوین
همانطور که پیشتر اشاره شد، تراکنشهای بیتکوین را میتوان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: درونزنجیره و برونزنجیره.
معاملات درونزنجیره یا آنچین (On-Chain):
تراکنشهای درونزنجیرهای بر بستر اصلی فناوری بلاکچین پردازش و ثبت میشوند؛ بنابراین امنیت و شفافیت بالایی را ارایه میدهند. این تراکنشها در دسترس عموم و غیرقابل تغییر هستند. همچنین بهدلیل همین ماهیت تغییرناپذیر بلاکچین، برای انتقال ارزش قابلتوجه مناسبتر تلقی میشوند.
معاملات برونزنجیره یا آفچین (Off-Chain):
تراکنشهای برونزنجیره، روی بلاکچین ثبت نمیشوند و همانطور که از اسم آنها پیداست، خارج از بلاکچین پردازش میشوند. این نوع تراکنشها اغلب توسط واسطههای شخص ثالث نظیر صرافیهای ارز دیجیتال رخ میدهند؛ طوریکه امکان پردازش سریعتر و با کارمزد کمتر را فراهم میکنند، اما این مزیت به قیمت کاهش امنیت و شفافیت است.
رویکردهایی برای اندازهگیری جریانهای فرامرزی بیتکوین
آیاماف برای اندازهگیری جریانهای فرامرزی بیتکوین، از سه رویکرد مکمل استفاده میکند که عبارتاند از:
۱. اندازهگیری بر اساس دادههای ثبتشده در شبکه بلاکچین بیتکوین
در این روش، تجزیهوتحلیل تراکنشهای فرامرزی بیتکوین بر اساس اطلاعات عمومی موجود از کیفپول صرافیها و دیگر پلتفرمهایی که خدمات تبادل بیتکوین ارایه میدهند استفاده میشود؛ اطلاعات و دادههایی که در ابزارهایی به نام مرورگرهای بلاکچین یا «بلاکچین اکسپلورر» (Blockchain Explorer) ثبت شده و قابلردیابی هستند.
مرورگرهای بلاکچین به کاربران دنیای رمزارزها امکان میدهند که با در اختیار داشتن هر آدرس کیفپولی، تمام تراکنشهای واریز و برداشت به آن آدرس را بررسی کنند. به عبارت دیگر، تحلیلگران با تجزیهوتحلیل آدرس کیفپول صرافیها میتوانند جریانهای مبادلهای با آن صرافی را شناسایی کنند، البته نهتنها جریانهای فرامرزی، بلکه تمام تراکنشهای درونمرزی را نیز شامل میشود.
در این روش میتوان تمام تراکنشهای آنچین را که یک طرف آنها (دریافتکننده یا واریزکننده) صرافی مورد نظر بوده است، بررسی کرد. از آنجاییکه این روش هر دوی تراکنشهای آنچین برونمرزی و درونمرزی صرافی موردنظر را شامل میشود، برای تفکیک این دو از یکدیگر باید راهحلهای تخصصی دیگری که با خطا نیز همراه هستند، به کار گرفته شوند.
در مجموع میتوان گفت این روش، برای به دست آوردن درک عمیقتری از تراکنشهای فرامرزی بیتکوین مفید است؛ زیرا دادههای هر تراکنش در مرورگرهای بلاکچین، حاوی اطلاعاتی مربوطبه آدرس ارسال و دریافت، مقدار انتقالیافته، زمان انجام تراکنش و برخی جزییات دیگر است؛ با وجود این، روش جامعی نیست.
چالش اصلی که در این فرآیند وجود دارد، به شناسایی مکان شرکتکنندگان در تراکنش مربوط میشود؛ زیرا آدرس کیفپول آنها مستعار است و به هویت واقعی آنها مرتبط نیست. با وجود این، گزارش آیاماف نشان میدهد که از طریق ترکیب برخی از این دادهها با اطلاعات تراکنشهای داخلی یک صرافی، میتوان نگاهی گستردهتر نسبتبه جریانهای بیتکوین در سطح جهان به دست آورد.
۲. اندازهگیری جریانهای فرامرزی بیتکوین بر اساس کیفپول صرافیها و ترافیک وب
در این روش از اطلاعات آدرس کیفپول صرافیها در شبکه و اطلاعات ترافیک وب برای استنباط موقعیت مکانی شرکتکنندگان در تراکنش استفاده میشود. «چینآلیسیس» (Chainalysis)، یک پلتفرم تحلیلی از دادهها مبتیبر بلاکچین و ارایهدهنده دادههای تجاری در صنعت رمزنگاری، این رویکرد را برای اندازهگیری جریانهای فرامرزی و ثبتشده روی شبکه پیادهسازی میکند.
این پلتفرم در مرحله اول براساس دادههای عمومی در بلاکچین و اطلاعات صرافیهایی که دادههای تراکنشهای خود را به چینآلیسیس ارسال میکنند، تراکنش صرافیها را شناسایی میکند. سپس در گام دوم، جریان سرمایهها را بر اساس الگوهای ترافیک وب ماهانه برای هر صرافی، به کشورها اختصاص میدهد.
برای درک سادهتر این روش، مثال زیر را در نظر بگیرید:
فرض کنید در یک روز، جریان سرمایهای به میزان ۱۰۰ بیتکوین بین دو صرافی A و B صورت گرفته است. همچنین ترافیک اینترنت نشان میدهد که مکان کاربران تمام تراکنشهای ناشی از جابهجایی این ۱۰۰ بیتکوین در آن روز، به سه کشور Y ،X و Z مربوط میشود. حال فرض کنید بررسی تراکنشهای ارسالی نشان میدهد که مکان ۷۰ درصد از آنها از کشور X و ۳۰ درصد باقیمانده از کشور Y بوده است.
از سوی دیگر، بررسی تراکنشهای دریافتی نشان میدهد ۵۰ درصد تراکنشها به کشور X و ۵۰ درصد باقیمانده به کشور Z انجام شدهاند. چینآلیسیس در این وضعیت نتیجه میگیرد: ۳۵ بیتکوین از کشور X به کشور X و ۳۵ بیتکوین از کشور X به کشور Z و ۱۵ بیتکوین از کشور Y به کشور X و ۱۵ بیتکوین از کشور Y به کشور Z جابهجا شده است. به عبارت دیگر، ۶۵ درصد از سرمایه ناشی از جابهجایی ۱۰۰ بیتکوین موردنظر فرامرزی بوده و ۳۵ درصد آن درونمرزی (در کشور X) رخ داده است.
جریانهای شناساییشده از این رویکرد بر دو فرض کلیدی متکی هستند:
۱. کاربران با استفاده از شبکههای خصوصی مجازی (VPN) فعالیت آنلاین خود را پنهان نکنند.
۲. مبلغ تراکنشها بهطور متوسط برابر باشد.
بهطور کلی، رویکرد مبتنیبر ارتباط تبادل بیتکوین در بین کشورهای مختلف و اطلاعات ترافیک وب، روش شناسایی نوآورانهای از جریانهای فرامرزی این رمزارز را فراهم میکند. نکتهای که در مورد این رویکرد وجود دارد، استفاده از ویپیان (VPN) برای پنهان کردن هویت کاربران است که میتواند بهطور جدی بر دقت روش تاثیر بگذارد و آن را با خطا مواجه کند.
۳. اندازهگیری جریانهای فرامرزی بیتکوین بر اساس ارزهای فیات
رویکرد سوم در شناسایی جریانهای فرامرزی بیتکوین مبتنیبر تراکنشهای این رمزارز با همتای ارزهای فیات است؛ معاملاتی که از تبادل مستقیم ارزهای فیات با بیتکوین یا برعکس حاصل میشوند. همچنین از نوع تراکنشهای برونزنجیره هستند.
این تراکنشها اغلب در صرافیها یا پلتفرمهای متمرکز انجام میشوند؛ بنابراین بهعنوان ابزاری برای تشخیص محل اقامت کاربران جریانهای فرامرزی بیتکوین مناسب هستند، زیرا پلتفرمهای متمرکز اغلب به قانون «احراز هویت مشتری» (KYC) پایبند هستند.
برای آشنایی بیشتر با رویکرد مبتنیبر ارزهای فیات، بهتر است که نحوه عملکرد پلتفرمهای ارایهدهنده این دسته خدمات (تبادل بیتکوین مبتنیبر ارزهای فیات) را در نظر بگیریم که به این صورت است:
فرض کنید پلتفرم X از نمونههای مورد بررسی باشد. همچنین کاربر A به مقدار ۱۰۰ دلار بیتکوین در موجودی حساب خود در پلتفرم X دارد و میخواهد آن را به کاربر B بفروشد. سپس معادل ۱۰۰ دلار ارز فیات مورد توافق دریافت کند.
برای این کار هیچ جابهجایی در شبکه اصلی بلاکچین بیتکوین رخ نمیدهد، بلکه پلتفرم X پس از اینکه اطمینان حاصل کند ۱۰۰ دلار از حساب شخص B به حساب شخص A انتقال یافته است، ادعای مالکیت ۱۰۰ دلار بیتکوین را از شخص A سلب میکند و به شخص B خواهد داد. به عبارت دیگر، هیچ تراکنشی روی زنجیره رخ نمیدهد و در خارج از زنجیره، این جریان سرمایه از بیتکوین شکل خواهد گرفت.
حال برای پیادهسازی روش مبتنیبر ارزهای فیات در شناسایی جریان سرمایههای بیتکوین در پلتفرمهای مشابه X، کافی است برای هر تراکنش مجموعه دادهای از جمله یک شناسه منحصربهفرد، زمان و تاریخ انجام تراکنش، مقدار بیتکوین انتقالیافته، نام ارز فیات همتای تراکنش، قیمت بیتکوین متناسب با ارز فیات موردنظر و… استخراج شود. برای این کار میتوان از پلتفرمی که تراکنش در آن انجام شده استفاده کرد.
برای نمونه جدول زیر جزییات کلی از یک مجموعه داده را نشان میدهد که شامل تقریبن ۴۰ میلیون تراکنش است و از تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۷ تا ۲۸ فوریه ۲۰۲۳ در یک پلتفرم متمرکز جهانی به نام «لوکال بیتکوینز» (LocalBitcoins) ثبت شدهاند.
با استفاده از الگوریتمهای مختلف میتوان به آنالیز این مجموعه دادهها پرداخت و تعیین کرد که هر ارز فیات چند درصد از تراکنشها را به خود اختصاص میدهد. سپس به کمک نتایج میتوان تخمین زد که جریان سرمایههای بیتکوین به چه صورت رخ داده است.
بهعنوان یک روش کاربردی و ساده که در گزارش آیاماف به آن اشاره شده است، با داشتن دادههایی نظیر جدول فوق میتوان به این طریق اقدام کرد:
از الگوریتمی استفاده کنید که تراکنشها را با یکدیگر مطابقت دهد. سپس آنهایی که تقریبن به مقدار X بیتکوین بوده و در یک دوره زمانی کوتاه (بین زمان t و t+ɛ) رخ دادهاند را در نظر بگیرید. در مجموعه داده جدید فیلترشده، میتوان آنهایی را که با ارز فیات A خریداری و به ارز فیات B فروخته شدهاند، بهعنوان جریان سرمایه فرامرزی بیتکوین در نظر گرفت.
لازم به ذکر است که این تنها روش برای تشخیص جریان سرمایه فرامرزی بیتکوین با استفاده از ارزهای فیات نیست؛ بلکه از دهها الگوریتم دیگر میتوان استفاده کرد و به تجزیهوتحلیل نتایج پرداخت که بررسی جامع آنها خارج از چهارچوب این مقاله است.
نتایج آماری در نمونه مورد بررسی توسط آیاماف
گزارش آیاماف نشان میدهد که سه رویکرد مختلف معرفیشده در این مقاله برای اندازهگیری جریانهای فرامرزی بیتکوین، در واقع مکمل یکدیگر هستند؛ زیرا انواع مختلفی از جریانها و شرکتکنندگان در بازار بیتکوین (آنچین یا آفچین) وجود دارند که هر کدام بر مفروضات متفاوتی متکی هستند.
جدول زیر بهطور خلاصه هر روش را مرور و به مزایا و معایب هر کدام اشاره میکند.
| روش | رویکرد اول (بلاکچین) | رویکرد دوم (چینآلیسیس) | رویکرد سوم (ارزهای فیات) |
|---|---|---|---|
| نوع | آنچین | آنچین | آفچین |
| مفروضات کلیدی | استفاده از بلاکچین اکسپلوررها | ترافیک وب بیانگر محل اقامت کاربر | ارز فیات مورد استفاده بیانگر محل اقامت کاربر |
| مزایا | استفاده مستقیم از دادههای تراکنش در شبکه | تعداد مبادلات بسیار ارایه نمای وسیعتری از محل اقامت کاربر | فضای نمونه بسیار گسترده امکان شناسایی دقیق محل اقامت کاربر |
| معایب | ناتوان در تشخیص محل اقامت کاربر | خطا در زمان استفاده از ویپیان توسط کاربر | خطا در ارزهای فیات غالب مانند تتر (USD) محدود به جهان خارج از زنجیره |
نتایج آماری گزارش صندوق بینالمللی پول نشان میدهد با استفاده از این روشها و اندازهگیری تراکنشهای برونمرزی بیتکوین، میتوان درک عمیقی از شبکه این رمزارز و جریان سرمایههای ناشی از آن به دست آورد. بهعنوان مثال، با توجهبه نمونههای مورد بررسی آیاماف در این گزارش، دادهها و حقایقی نظیر موارد زیر استخراج شدهاند.
دادهها و حقایق استخراج شده از جریانهای فرامرزی بیتکوین توسط آیاماف
صندوق بینالمللی پول در بخشی از این گزارش، دادهها را بر اساس تحلیل تجربی کارشناسان خود ارایه میکند و به این ترتیب مجموعهای از اطلاعات و حقایق را که ناشی از تراکنشهای بیتکوین و جریانهای فرامرزی مبتنیبر آن هستند، نشان میدهد.
حقایقی از مقدار تراکنشها
نتایج تجربی این گزارش نشان میدهد تراکنشهای درونزنجیرهای، از نظر مقدار انتقالیافته اغلب بزرگتر از تراکنشهای برونزنجیره هستند؛ موضوعی که نشاندهنده امنیت بیشتر و ساختار قابلاعتمادتر فناوری بلاکچین است.
مقدار تراکنشهای درونزنجیره بیتکوین، در این گزارش بهطور میانگین ۱۳.۳۴ واحد BTC گزارش شده که نسبتبه میانگین ۰.۰۱۸ واحد BTC گزارششده برای تراکنشهای برونزنجیره، بسیار بزرگتر است. همچنین نتایج نشان میدهد که بهطور متوسط، مقدار تراکنشها در طول زمان برای هر دو مورد آنچین و آفچین کاهش مییابد.
این مساله به افزایش قیمت بیتکوین در طول زمان نسبت داده میشود. به عبارت دیگر، فرض کنید در سال ۲۰۱۸ یک جریان سرمایه به میزان ۱۰۰ هزار دلار از طریق بیتکوین صورت گرفته باشد. در این حالت مقدار تراکنش ناشی از این جابهجایی، تقریبن ۱۰ واحد BTC بوده است، زیرا ارزش هر واحد بیتکوین در آن زمان تقریبن ۱۰ هزار دلار بود.
در حالیکه اکنون اگر ارزش هر واحد بیتکوین را ۶۷ هزار دلار فرض کنیم، برای جابهجایی ۱۰۰ هزار دلار سرمایه از طریق بیتکوین، انجام یک تراکنش با مقدار تقریبی ۱.۵ واحد BTC کافی است.
نحوه توزیع جریانهای ورودی بیتکوین در مناطق مختلف جهان که در پلتفرم لوکال بیتکوینز ثبت شدهاند (توضیح تصویر که باید زیرش بیاد)
نحوه توزیع جغرافیایی
نتایج تحقیق آیاماف نشان میدهد استفاده از بیتکوین از نظر جغرافیایی و در سطح جهان بسیار گسترده است. جریانهای فرامرزی قابلتوجهی در مناطقی مانند آمریکای لاتین، آفریقا و آسیا با استفاده بیتکوین شکل میگیرند؛ بهویژه در کشورهایی از آمریکای لاتین نظیر آرژانتین، ونزوئلا و پرو، تعداد جریان سرمایه ورودی بیتکوین بسیار زیاد است.
بهطور مشابه، در کشورهای آفریقایی مانند نیجریه، آفریقای جنوبی و کنیا نیز حجم معاملات تراکنشهای بیتکوین چشمگیر است. از نظر اغلب کارشناسان، این موضوع از بیثباتی اقتصادی و نیاز به سیستمهای مالی جایگزین در این کشورها ناشی میشود.
در آسیا علاوه بر روسیه، چین نیز با وجود ممنوعیت ارزهای دیجیتال، از جریانهای ورودی سرمایه مبتنیبر بیتکوین تقریبن بالایی برخوردار است.
تفاوت جدی در مقایسه با جریانهای سرمایه سنتی
این گزارش همچنین نشان میدهد جریانهای فرامرزی بیتکوین در مقایسه با جریان سرمایه ناشی از روشهای سنتی و مبتنیبر سیستمهای بانکی عملکرد متفاوتی دارند؛ بهویژه از نظر دو معیار:
۱. همبستگی با شاخصهای اقتصادی:
جریانهای مبتنیبر بیتکوین در مقایسه با جریان سرمایههای سنتی، همبستگی متفاوتی با شاخصها و محرکهای اقتصادی نشان میدهند. بهعنوان مثال، برخلاف جریانهای سرمایه سنتی، میزان ورودی و خروجی تراکنشهای فرامرزی بیتکوین با پارامترهایی نظیر VIX (شاخص نوسانات بازارهای مالی) و شاخص افزایش قدرت دلار رابطه عکس دارد.
۲. بزرگی:
در برخی کشورها جریانهای فرامرزی بیتکوین، بخش قابلتوجهی از تولید ناخالص داخلی را شکل میدهند؛ بهویژه در مناطقی که میزان جریانهای سرمایه مبتنیبر روشهای سنتی، سهم بهنسبت کمتری از این متغیر اقتصادی دارد. به گفته برخی کارشناسان، این موضوع نشاندهنده نقش روبهرشد بیتکوین در امور مالی بینالمللی، بهویژه در بازارهای نوظهور است.
این تفاوتها نقش منحصربهفرد بیتکوین را در سیستم مالی جهانی برجسته میکند.
نابرابریهای منطقهای و تاثیر شرایط اقتصادی
طبق این گزارش، در استفاده از بیتکوین تفاوتهای منطقهای قابلتوجهی وجود دارد؛ نابرابریهایی که تحت تاثیر شرایط اقتصادی منطقه، محیطهای نظارتی و نرخ پذیرش این فناوری در مناطق مختلف هستند. به این ترتیب واضح است که شرایط اقتصادی مناطق مختلف نیز در جریانهای برونمرزی بیتکوین موثر خواهد بود.
تورم و نرخ ارز:
تجزیهوتحلیل آیاماف نشان میدهد در کشورهایی که نرخ تورم بالا است یا نرخ ارز تغییرات ناپایداری دارد و بیثباتی اقتصادی برقرار است، بیتکوین اغلب بهعنوان یک پوشش یا راهحل جایگزین برای انتقال ارزش استفاده میشود.
محیط نظارتی:
محیط نظارتی نیز نقش مهمی در پذیرش جریانهای برونمرزی بیتکوین ایفا میکند؛ در مناطقی که مقررات مالی سختگیرانه دارند، اغلب شاهد فعالیتهای مبتنیبر بیتکوین بیشتری هستیم، زیرا کاربران بهدنبال دور زدن موانع ناشی از محدودیتهای نظارتی هستند.
سخن پایانی
بیتکوین بدون مرز و ملزم به پاسخهای آگاهانه نظارتی
تجزیهوتحلیل جامع ارایهشده در این گزارش بر اهمیت نظارت و ارزیابی مداوم جریانهای فرامرزی بیتکوین تاکید میکند. همچنین آشنایی با روشهای نوآورانهای که صندوق بینالمللی پول برای اندازهگیری تراکنشهای فرامرزی بیتکوین معرفی میکند، حایز اهمیت است.
مطالعه این روشها و آنالیز منابع دادهای متعدد که برای شناسایی جریان سرمایههای فرامرزی بیتکوین استفاده میشوند، بینشهای ارزشمندی را در مورد کاربردهای بیتکوین و پیامدهای آن برای ثبات مالی جهانی ارایه میدهد.
اگرچه واضح است که جریانهای فرامرزی مبتنیبر بیتکوین هنوز بهطور کامل جایگزین جریانهای سرمایه وابستهبه روشهای سنتی نشدهاند، اما یافتههای آیاماف نشان میدهد بهاحتمال زیاد، تغییرات جدی در این زمینه در حال ظهور است؛ تغییراتی که سیاستمداران را گوش به زنگ نگه میدارد و آنها را ملزم میکند که ادغام بیتکوین در چهارچوبهای مدیریت جریان سرمایه فعلی را بپذیرند، سپس برای پرداختن به ریسکهای بالقوه اقتصاد کلان و ثبات مالی وابسته به آن برنامهریزی کنند.
این تجزیهوتحلیل همچنین نشان میدهد تراکنشهای درونزنجیرهای بیتکوین که روی بلاکچین ثبت میشوند، نسبتبه تراکنشهای برونزنجیره بزرگتر هستند؛ موردی که به ویژگیهای امنیتی قوی فناوری بلاکچین و اعتماد بیشتر نسبتبه آن در محافظت از مالکیتهای مالی بزرگتر اشاره دارد.
بهطور خلاصه، این گزارش بیان میکند که شناسایی جریانهای فرامرزی بیتکوین برای درک نقش در حال تحول ارزهای دیجیتال در سیستم مالی جهانی بسیار مهم است. این مطالعه ماهیت متمایز تراکنشهای بیتکوین را برجسته میکند و بر نیاز به دادهها و روشهای قوی برای تجزیهوتحلیل دقیق این جریانها تاکید دارد.
همانطور که پذیرش بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال همچنان در حال رشد است، تاثیر آنها بر تراکنشهای فرامرزی احتمالن مهمتر خواهد شد و به پاسخهای نظارتی سازگار و آگاهانه نیاز دارد.
