کیفپول چندامضایی (Multi-signature wallet) نوعی کیفپول رمزارزی است که بهطور معمول برای ایجاد مجوز جهت انجام یک تراکنش خروجی توسط بیش از یکنفر استفاده میشود. در واقع کاربرد این کیفپولها زمانی مشخص میشود که داراییهای دیجیتال متعلق به افراد متعدد بوده یا توسط یک شرکت نگهداری شوند. استفاده از این فناوری نیازمند دانش فنی بیشتری است که در این مطلب اهمیت، کاربردها، مزایا و معایب و نحوه ایجاد و استفاده از آن را جمعآوری کردهایم.
عناوین این مقاله:
پیش از هرچیز بهتر است ابتدا با مفهوم و اهمیت عبارت بازیابی (Seed Phrase) و کلید خصوصی (Private Key) آشنا شویم تا بتوانیم فناوری مالتیسیگ (Multi Sig) را بهتر درک و از آن استفاده کنیم.
عبارت بازیابی:
عبارت بازیابی مجموعهای از کلمات تصادفی (بهطور معمول ۱۲ تا ۲۴ کلمه) است که برای ایجاد و بازیابی کیفپولهای دیجیتال استفاده میشود. این عبارت بهعنوان کلید اصلی برای دسترسی به داراییهای دیجیتال عمل میکند. این عبارت برای بازیابی کیفپول در صورت مفقود یا خراب شدن دستگاه استفاده میشود. در این حالت، با وارد کردن این عبارت میتوان به تمام داراییهای مرتبطبا کیفپول دسترسی پیدا کرد.
کلید خصوصی:
کلید خصوصی شامل یک رشته خاص از اعداد و حروف است که بهطور مستقیم برای امضای تراکنشها و دسترسی به داراییهای موجود در کیفپول استفاده میشود و درواقع رمز عبور هر ولت است. هر کلید خصوصی به یک آدرس خاص در بلاکچین مربوط میشود. کلید خصوصی برای امضای تراکنشها و انتقال داراییها به کار میرود. اگر کسی به کلید خصوصی شما دسترسی پیدا کند، میتواند به داراییهای شما دسترسی داشته باشد و آنها را منتقل کند.
بنابراین، کلید خصوصی و عبارت بازیابی همیشه باید دور از دسترس دیگران نگهداری شود، چرا که دسترسی پیدا کردن به این کلید یعنی دسترسی پیدا کردن به داراییهای شما.
حال که با مفهوم کلید خصوصی آشنا شدیم، به تعریف کیفپول چندامضایی میپردازیم.
فناوری کیفپول چندامضایی چیست؟
همانطور که گفته شد، کیفپول چندامضایی نوعی کیفپول دیجیتال است که برای تایید و انجام تراکنشها به بیش از یک کلید خصوصی نیاز دارد.
قابلیت چندامضایی، طرح امضای دیجیتالی در کیفپول چندامضایی است که به گروهی از کاربران (بیش از یک کاربر) این امکان را میدهد تا برای اجرای یک تراکنش، همه افراد یا تعداد معینی از شرکا آن تراکنش را در شبکههای بلاکچینی تایید کنند.
فناوری چندامضایی در واقع برای افزایش امنیت در تراکنشهای ارز دیجیتال استفاده میشود و بهنوعی به مکانیزم فناوری قراردادهای هوشمند شباهت دارد.
تراکنشهای استاندارد در شبکههایی مانند شبکه بیتکوین (Bitcoin) را میتوانیم تراکنشهای تکامضایی بنامیم، زیرا بهصورت سنتی تنها به یک امضا یا همان کلید خصوصی نیاز دارند که آن هم در اختیار دارنده دارایی است. البته شبکه بیتکوین از تراکنشهای بسیار پیچیدهتری پشتیبانی میکند که به وسیله آن، قبل از انتقال سرمایه به امضاهای چند شخص نیاز است؛ به این تراکنشها اغلب تراکنشهای M از N میگویند.
ایده کلی تراکنشهای چندامضایی به این صورت است که با ارایه آدرسهای بازیگران تراکنش، دارایی دیجیتال به جریان بیفتد که برای انجام آن به همکاری شرکا نیاز باشد. بازیگران این آدرسها میتوانند افراد، سازمانها یا اسکریپتهای (Scripts) برنامهریزیشده باشند. برای امضای تراکنش چندامضایی، به چند کلید خصوصی نیاز است. این موضوع به این معنا است که بازیگران باید قبل از آزادسازی سرمایه و بهمنظور امنیت بیشتر، به نتیجه مشترک برسند.
مزایا و کاربردهای تراکنشهای چندامضایی
تراکنشهای چندامضایی بهدلیل ویژگیهای منحصربهفرد خود، مزایای زیادی دارند که در ادامه به تفصیل بررسی میشود:
افزایش امنیت و محافظت در برابر سرقت
با نیاز به چند امضا برای تایید یک تراکنش، حتی اگر یک کلید خصوصی به خطر بیفتد، دارایی همچنان ایمن خواهد ماند. این ویژگی بهویژه برای کیفپولهای بزرگ و سازمانها بسیار حیاتی است.
کاهش ریسک خطای انسانی
در صورتیکه یک فرد به اشتباه یا به عمد بخواهد خارج از روال معمول تراکنشی را انجام دهد، نیاز به تایید سایر افراد مانع از انجام آن میشود.
کنترل مشترک و مدیریت گروهی
این نوع تراکنشها امکان کنترل مشترک بر وجوه را فراهم میآورند. بهعنوان مثال، در یک شرکت، مدیران مختلف میتوانند بهطور مشترک روی بودجه کنترل داشته باشند.
توزیع مسوولیت
از آنجا که چند نفر باید برای تایید تراکنشها همکاری کنند، مسوولیت مالی بهطور یکنواخت تقسیم میشود و هیچکس بهتنهایی نمیتواند تصمیمات بزرگ مالی بگیرد.
فرآیندهای بررسی مستندات
وجود چند امضا بهعنوان یک روش بررسی مستند عمل میکند که میتواند در صورت بروز اختلاف یا مشکل، بهعنوان مدرک استفاده شود.
شفافیت و تقویت اعتماد
در گروهها یا سازمانها، وجود چند امضا به تقویت اعتماد بین اعضا کمک میکند. همه اعضا میدانند که هیچکس نمیتواند بهتنهایی تصمیمات مالی بگیرد و هر فرآیند پس از انجام مشورتهای لازم انجام میشود.
انعطافپذیری در طراحی
کاربران میتوانند تعداد امضاهای مورد نیاز را بر اساس نیازهای خاص خود تنظیم کنند. بهعنوان مثال، یک کیفپول میتواند بهگونهای تنظیم شود که به دو امضا از سه امضا نیاز داشته باشد.
پشتیبانی از طرحهای مختلف
این سیستم میتواند در انواع مختلفی از کاربردها، از جمله معاملات تجاری، سرمایهگذاریهای مشترک و از همه مهمتر قراردادهای هوشمند استفاده شود.
مناسب برای مدیریت پروژههای بزرگ
در پروژههای بزرگ که چند ذینفع وجود دارد، تراکنشهای چندامضایی میتواند به مدیریت بهتر منابع مالی کمک و اطمینان حاصل کند که همه ذینفعان در تصمیمگیریها مشارکت دارند.
راههای موثر برای مراقبت از کلیدهای خصوصی در تراکنشهای چندامضایی
استفاده از لوازم جانبی نگهداری کلمات خصوصی

برخی از کیفپولهای سختافزاری مانند لجر نانو (Ledger Nano) و ترزو (Trezo) از قابلیت نگهداری کلیدهای خصوصی بهصورت آفلاین برخوردار هستند.
نحوه کار کیفپول چندامضایی
کیفپول چندامضایی، که بهعنوان خزانه چندامضایی یا گاوصندوق چندامضایی شناخته میشود، یک برنامه دیجیتالی برای ذخیره امن داراییهای رمزارزی مانند بیتکوین است. برای دسترسی به دارایی دیجیتال ذخیرهشده در کیفپول و انجام هرگونه تراکنش، چند امضا (کلید خصوصی) مورد نیاز است. کیفپول چندامضایی به صندوق امانات بانکی شباهت دارد که برای باز کردن آن به چند کلید بهطور همزمان نیاز است.
در نتیجه، زمانیکه شرایط از پیش تعیینشدهای برآورده شود (تمام امضاها فراهم شوند)، تراکنشها بهطور خودکار و بدون دخالت هیچ واسطه ثالثی انجام میشوند.
خودحضانتی این فناوری به صاحبان کریپتو اجازه میدهد تا داراییهای رمزنگاریشده خود را به شکلی مکانیزه مدیریت کنند.
چند توصیه امنیتی مهم:
همیشه از کلیدهای خصوصی خود بکآپ (BackUp) بگیرید و از ذخیرهسازی آنلاین آنها خودداری کنید. برای این منظور، از فضاهای ذخیرهسازی ابری یا کامپیوترهای متصل به اینترنت خودداری کنید.
در نظر داشته باشید که حفظ و نگهداری کلیدهای خصوصی بهمنزله نگهداری از دارایی دیجیتال شما نیست؛ زیرا دارایی دیجیتال روی بلاکچین قرار دارد و نه روی کیفپول شما. در نتیجه، سختافزاری یا نرمافزاری بودن کیفپول اهمیتی از این نظر ندارد، بلکه امنیت ۱۲ کلمه یا کلید خصوصی شما اهمیت دارد.
نحوه کار کردن با یکی از ولتهای مالتیساین معتبر به نام سیف (Safe)
در ابتدا، برای کار کردن با این پلتفرم به بیش از یک ولت نیاز خواهید داشت. برای ساخت چند ولت با کلمات خصوصی منحصربهفرد، میتوانید از iSafePal استفاده کنید. سپس ولتهای ایجادشده را از safepal به چند دستگاه مختلف منتقل کنید.
در نظر داشته باشید که پس از انتقال، ۱۲ کلمه هر ولت را در جای امنی یادداشت کنید.
پس از ورود به safe، یکی از ولتها را متصل کرده و روی Create new Safe Account کلید کرده و یک نام برای ولت خود انتخاب کنید.

سپس بلاکچینهای مورد نیازی که داراییهایتان روی آنها قرار دارد را انتخاب کنید و آدرس ولتها را به ترتیب و با نام دلخواه وارد کنید.

سپس در قسمت Threshold تعداد حداقل امضاهای مورد نیاز برای تایید تراکنش را تعیین کنید. به این ترتیب، اگر عدد ۳ را انتخاب کنید، یعنی در صورتی که از ۴ ولت موجود، ۳ امضا به ثبت برسد، تراکنش مورد تقاضا انجام خواهد شد.
در نهایت روی گزینه Active now برای فعال کردن قرارداد کلیک کنید.

حال، ولت مولتیساین آماده و روی بلاکچین قابلمشاهده است. برای استفاده از آن کافی است با زدن گزینه Receive، دارایی خود را به آن منتقل کنید.
نکته: برای هرگونه تغییر در تعاریف تعیینشده مانند برداشت یا تغییر تعداد امضاها، باید تمام امضاها ثبت شوند؛ در غیر این صورت تغییرات اعمال نخواهد شد.
نکته جالب اینجاست که یک قابلیت به پلتفرم Safe اضافه شده است و کاربران میتوانند روزانه یک تراکنش رایگان انجام دهند و گسفی (Gas Fee)، کارمزدی که برای پردازش تراکنشهای بلاکچین پرداخت میشود را پرداخت نکنند.
کاربرد و اهمیت این قابلیت این است که اگر برای یکی از ولتها مشکلی بهوجود بیاید یا به هر دلیلی نتوانید به آن ولت هزینه انتقال شبکه را واریز کنید، با اتصال آن ولت به Safe میتوانید با استفاده از قابلیت سیف، دارایی خود را جابهجا کنید.