«پولکادات» (Polkadot) یکی از پیشگامان فناوری بلاک‌چین (Blockchain) است که با هدف ایجاد یک بستر چندزنجیره‌ای، به بهبود تعامل و مقیاس‌پذیری شبکه‌های بلاکچینی می‌پردازد. این شبکه در تلاش است تا با به‌روزرسانی‌های جدید، قابلیت‌های خود را ارتقا دهد و به یکی از قدرتمندترین اکوسیستم‌های بلاکچینی تبدیل شود.
عناوین این مقاله:
پولکادات یکی از پروژه‌های برجسته در حوزه بلاک‌چین است که هدف آن ایجاد یک اکوسیستم «چند زنجیره‌ای» (Multi_ Chain) است. این شبکه توسط «گاوین وود» (Gavin Wood)، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم (Ethereum)، ایجاد شده است. یکی از معیارهای مهم در ارزیابی عملکرد شبکه‌های بلاکچینی، «نرخ تراکنش‌برثانیه» (Transactions Per Second) یا TPS است.
پولکادات به‌عنوان یکی از پیشروترین شبکه‌های بلاکچینی با قابلیت‌های مقیاس‌پذیری بالا و نوآوری‌های فنی متنوع، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. گزارش سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۴ «مساری» (Messari) درباره وضعیت پولکادات، تحلیلی جامع و دقیق از عملکرد و پیشرفت‌های این شبکه ارایه می‌دهد.
در این مقاله، به بررسی TPS در آپدیت جدید پولکادات به همراه بررسی جامع وضعیت پولکادات در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۴ می‌پردازیم.
تعریف TPS و اهمیت آن
TPS به تعداد تراکنش‌هایی که یک شبکه بلاکچینی قادر به پردازش در هر ثانیه است، گفته می‌شود. این معیار برای ارزیابی کارایی و مقیاس‌پذیری شبکه بسیار اهمیت دارد. شبکه‌های بلاکچینی مختلف، بسته به معماری و الگوریتم‌های اجماع خود، مقادیر متفاوتی از TPS ارایه می‌دهند.
بررسی آپدیت جدید TPS پولکادات
پولکادات به‌تازگی با به‌روزرسانی‌های گسترده‌ای توانسته است عملکرد و مقیاس‌پذیری شبکه خود را بهبود بخشد. مهم‌ترین این به‌روزرسانی‌ها شامل بهبودها «پشتیبانی ناهمزمان» (Asynchronous Backing) و هدف اصلی آن افزایش سرعت تراکنش‌ها تا ۱۰ برابر مقدار فعلی است. این به‌روزرسانی با افزایش زمان اجرای بلوک و کاهش زمان بین بلوک‌های پاراچین (Parachain)، باعث افزایش ظرفیت بلوک‌ها و در نتیجه افزایش توان عملیاتی تراکنش‌ها می‌شود.
بر اساس اطلاعات منتشرشده، تست‌های اولیه پشتیبانی ناهمزمان در ماه ژوئن ۲۰۲۴ انجام شده و نتایج بسیار امیدوارکننده‌ای به همراه داشته است. این تست‌ها نشان داده‌اند که شبکه می‌تواند تا یک میلیون تراکنش در ثانیه را مدیریت کند، که بهبود قابل‌توجهی نسبت‌به توان فعلی شبکه محسوب می‌شود.
علاوه‌براین، به‌روزرسانی‌های جدید شامل تغییرات عمده‌ای در سیستم حاکمیتی پولکادات نیز می‌شود. این تغییرات شامل حذف شورا و کمیته‌های فنی و معرفی سیستم جدید «پولکادات فلوشیپ» (Polkadot Fellowship) است که تمامی تصمیمات شبکه را از طریق همه‌پرسی‌های جامعه انجام می‌دهد.
پولکادات با ارایه به‌روزرسانی جدید خود، پشتیبانی ناهمزمان، بهبود چشمگیری در سرعت تراکنش‌ها و عملکرد شبکه ایجاد کرده است. این آپدیت باعث می‌شود شبکه پولکادات بتواند ۱۰۰ هزار تا یک میلیون تراکنش در ثانیه را پردازش کند، در حالی‌که پیش از این، توانایی پردازش ۱،۰۰۰ تراکنش در ثانیه را داشت.
این بهبود به‌واسطه کاهش زمان تولید بلاک‌های پاراچین به شش ثانیه و افزایش فضای بلاک هر پاراچین به مقدار پنج تا ۱۰ برابر محقق شده است. این تغییرات باعث می‌شود بلاک‌های پاراچین بتوانند از بلاک‌های والد قدیمی‌تری استفاده کنند و یک «پایپ‌لاین» (pipeline) از بلاک‌های پاراچین ایجاد شود که به افزایش کارایی و مقیاس‌پذیری شبکه منجر می‌شود.
علاوه‌براین، پولکادات برنامه دارد تا قابلیت‌های جدیدی همچون «هسته انعطاف‌پذیر» (Agile Coretime) را معرفی کند که امکان تخصیص فضای بلاک را به‌صورت انعطاف‌پذیرتر و با هزینه کمتری فراهم می‌کند.
در آپدیت جدید پولکادات، بهبودهای قابل‌توجهی در ساختار و الگوریتم‌های این شبکه اعمال شده است که تاثیر مستقیم بر نرخ TPS دارند.
این بهبودها شامل موارد زیر می‌شوند:
۱.بهبود پروتکل اجماع (Nominated Proof-of-Stake) یا NPoS:
پروتکل اجماع NPoS در پولکادات بهینه‌سازی شده است تا توانایی پردازش تراکنش‌ها را افزایش دهد. این بهبودها شامل کاهش زمان تایید بلوک‌ها و افزایش کارایی شبکه در مدیریت تراکنش‌ها می‌شود.
۲.افزایش تعداد پاراچین‌ها (Parachains):
یکی از ویژگی‌های برجسته پولکادات، پشتیبانی از پاراچین‌ها است. در آپدیت جدید، تعداد پاراچین‌های فعال افزایش یافته است. هر پاراچین می‌تواند تراکنش‌های مستقل خود را پردازش کند که به افزایش نرخ TPS کلی شبکه کمک می‌کند.
۳.بهینه‌سازی (Cross-Chain Messaging) یا XCMP:
XCMP به‌عنوان پروتکل ارتباط بین پاراچین‌ها بهبود یافته است. این پروتکل امکان ارسال پیام‌ها و تراکنش‌ها بین پاراچین‌ها را با کارایی بیشتری فراهم و در نتیجه به افزایش نرخ TPS کمک می‌کند.
۴.ارتقای سیستم اجرایی (Runtime):
سیستم اجرایی پولکادات بهینه‌سازی شده است تا زمان اجرای تراکنش‌ها کاهش یابد. این بهینه‌سازی‌ها شامل بهبود الگوریتم‌های پردازشی و افزایش کارایی کدهای اجرایی می‌شود.
جزییات فنی آپدیت جدید
- زمان بلوک‌های جدید (Block Time):
در آپدیت جدید، زمان تولید بلوک‌های جدید کاهش یافته است. این کاهش زمان به افزایش نرخ TPS منجر می‌شود، زیرا بلوک‌های بیشتری در زمان کوتاه‌تری تولید می‌شوند. - بهینه‌سازی گره‌های شبکه (Nodes):
«گره‌های شبکه» (Network nodes) پولکادات بهینه‌سازی شده‌اند تا تراکنش‌ها را سریع‌تر پردازش کنند. این بهینه‌سازی‌ها شامل بهبود در پروتکل‌های شبکه‌ای و الگوریتم‌های ارتباطی است. - افزایش ظرفیت پردازشی:
با استفاده از پاراچین‌های جدید و افزایش ظرفیت پردازشی آن‌ها، شبکه پولکادات قادر است تراکنش‌های بیشتری را به‌صورت هم‌زمان پردازش کند.
بررسی جامع وضعیت پولکادات در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۴ از نگاه مساری تحلیل نقاط قوت و چالش‌های پولکادات:
۱.پولکادات ۲.۰ و تغییرات عمده
ارتقا پولکادات به نسخه ۲.۰ یکی از نقاط عطف مهم در توسعه این شبکه بود. این نسخه شامل تغییرات ساختاری عمده‌ای بود که باعث بهبود کارایی و مقیاس‌پذیری شبکه شد.
برخی از این تغییرات عبارت‌اند از:
- مدل استفاده از منابع (Resource utilization model)
در پولکادات ۲.۰، منابع شبکه به‌صورت انعطاف‌پذیر و بر اساس تقاضا تخصیص داده می‌شوند. این مدل شبیه به یک فضای کار اشتراکی است که در آن منابع (هسته‌های محاسباتی) بر اساس نیاز کاربران و پروژه‌ها استفاده می‌شوند. این تغییر باعث می‌شود شبکه بهره‌وری بالاتری داشته باشد و ورود به آن برای پروژه‌های جدید آسان‌تر شود.
۲.پشتیبان‌گیری نامتقارن (Asynchronous Backing)
پشتوانه ناهمزمان یا نامتقارن یکی از مهم‌ترین ارتقاهای فنی در پولکادات ۲.۰ است. این ویژگی جدید به پاراچین‌ها اجازه می‌دهد تا بلاک‌های خود را به بلاک‌های تاریخی زنجیره متصل کنند.
این تغییر دو مزیت عمده دارد:
- افزایش کارایی و مقیاس‌پذیری: با این ویژگی، پاراچین‌ها می‌توانند بلاک‌های بیشتری تولید کنند بدون این‌که محدود به زمان‌بندی «زنجیره رله» (Relay chain) باشند. این باعث افزایش مقیاس‌پذیری شبکه می‌شود.
- بهبود استفاده از منابع شبکه: پاراچین‌ها می‌توانند از بلاک‌های تاریخی برای پیشنهاد کاندیداهای جدید پاراچین استفاده کنند که بهبود در استفاده از منابع شبکه را به دنبال دارد.
۳.شاخص‌های کلیدی عملکرد در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۴
در این دوره، پولکادات به رشد خود ادامه داد. برخی از شاخص‌های کلیدی عملکرد عبارت‌اند از:
- افزایش تعداد تراکنش‌ها و پیام‌های بین‌زنجیره‌ای (XCM): تعداد پیام‌های XCM در ماه دسامبر به ۴۴۹,۸۱۳ رسید که نشان‌دهنده رشد قابل‌توجهی در مقایسه با ماه‌های قبل است. این افزایش فعالیت، نشان‌دهنده پذیرش بیشتر این فناوری در بین کاربران و پروژه‌ها است.
- افزایش تعداد رویدادهای زنجیره‌ای: تعداد رویدادهای زنجیره‌ای، شامل تراکنش‌ها، مبادلات و «استیکینگ» (staking)، در این دوره به‌طور چشمگیری افزایش یافت.
۴.رویداد «آزادسازی بزرگ»
یکی از رویدادهای مهم در این دوره، آزادسازی تعداد زیادی از توکن‌های دات (DOT) بود که پیشتر در پاراچین‌ها قفل شده بودند. این رویداد باعث افزایش تعداد توکن‌های استیک‌شده (stake) در شبکه شد. به‌دنبال این آزادسازی، تعداد توکن‌های استیک‌شده از ۶۷۳ میلیون به ۷۱۰ میلیون دات افزایش یافت، که نشان‌دهنده افزایش علاقه‌مندی کاربران به شرکت در فرآیند استیکینگ و تامین امنیت شبکه است.
۵.پروژه‌های جدید و نوآوری‌ها
در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۴، چندین پروژه جدید و نوآوری در اکوسیستم پولکادات معرفی شدند که به توسعه و گسترش این شبکه کمک کردند.
برخی از این پروژه‌ها عبارت‌اند از:
- اگروتوکن (Agrotoken): این پروژه به کشاورزان امکان می‌دهد محصولات خود را توکنیزه و از این توکن‌ها برای مبادله کالاها و خدمات استفاده کنند.
- اسنوبریج (Snowbridge): این پروژه یک پل ارتباطی بین شبکه‌های پولکادات و اتریوم است که می‌تواند به تبادل داده‌ها و دارایی‌ها بین این دو شبکه کمک کند.
۶.آینده پولکادات
با توجه‌به ارتقاهای انجام‌شده و نوآوری‌های معرفی‌شده، پولکادات در مسیر تبدیل شدن به یکی از پرچمداران شبکه‌های بلاکچینی قرار دارد. این شبکه با بهبود کارایی، مقیاس‌پذیری و امنیت، می‌تواند به‌عنوان یک پلتفرم اصلی برای توسعه و اجرای «برنامه‌های غیرمتمرکز» (dApps) و پروژه‌های بلاکچینی شناخته شود.
سخن پایانی
به‌روزرسانی جدید پولکادات نشان‌دهنده تعهد این شبکه به بهبود مداوم و ارایه راه‌حل‌های نوآورانه برای چالش‌های مقیاس‌پذیری و کارایی در دنیای بلاک‌چین است. این تغییرات نه‌تنها به افزایش سرعت تراکنش‌ها و کاهش تاخیر کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز توسعه قابلیت‌های بیشتر در آینده می‌شود. با اجرای این به‌روزرسانی، پولکادات می‌تواند به یکی از بهترین انتخاب‌ها برای پروژه‌های بلاکچینی تبدیل شود که به‌دنبال یک اکوسیستم قابل اعتماد و کارآمد هستند.
آپدیت جدید پولکادات تاثیر قابل‌توجهی بر نرخ TPS این شبکه داشته است. با بهبود «پروتکل اجماع» (consensus protocol)، افزایش تعداد پاراچین‌ها، بهینه‌سازی پروتکل‌های ارتباطی و ارتقای سیستم اجرایی، پولکادات توانسته است نرخ تراکنش در ثانیه خود را به‌میزان چشمگیری افزایش دهد. این بهبودها نه‌تنها کارایی شبکه را افزایش داده‌اند بلکه مقیاس‌پذیری آن را نیز بهبود بخشیده‌اند. با این تغییرات، پولکادات می‌تواند به‌عنوان یکی از پیشتازترین شبکه‌های بلاکچینی در زمینه کارایی و مقیاس‌پذیری شناخته شود.
گزارش سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۴ پولکادات، تصویری شفاف از مسیر پیشرفت و نوآوری‌های این شبکه را به ما نشان می‌دهد. با ارتقا به نسخه ۲.۰ و معرفی قابلیت‌های جدید مانند «پشتوانه ناهمزمان» (Asynchronous Backing) و «هسته انعطاف‌پذیر» (Agile Coretime)، پولکادات توانسته است به‌طور قابل‌توجهی مقیاس‌پذیری و کارایی خود را افزایش دهد. همچنین رویدادهای مهمی مانند آزادسازی توکن‌های دات و افزایش فعالیت‌های پاراچین‌ها نشان‌دهنده پویایی و پذیرش بیشتر این شبکه در بین کاربران و پروژه‌ها است.
پولکادات با توجه‌به نوآوری‌ها و توسعه‌های آینده، همچنان به‌عنوان یکی از شبکه‌های پیش‌قدم در دنیای بلاک‌چین باقی خواهد ماند. این شبکه با بهبودهای مداوم و تلاش برای افزایش بهره‌وری و امنیت، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک پلتفرم اصلی برای توسعه و اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز دارد.
